Πρόγραμμα διαχείρισης της απώλειας σε παιδιά προσχολικής εκπαίδευσης
Φόρτωση...
Ημερομηνία
Συγγραφείς
Μπαϊραχτάρη, Βάια
Τίτλος Εφημερίδας
Περιοδικό ISSN
Τίτλος τόμου
Εκδότης
Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Σχολή Επιστημών Αγωγής. Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών
Περίληψη
Τύπος
Είδος δημοσίευσης σε συνέδριο
Είδος περιοδικού
Είδος εκπαιδευτικού υλικού
Όνομα συνεδρίου
Όνομα περιοδικού
Όνομα βιβλίου
Σειρά βιβλίου
Έκδοση βιβλίου
Συμπληρωματικός/δευτερεύων τίτλος
Περιγραφή
Η απώλεια στην καθημερινή μας ζωή συνδέεται με κάτι που στερείται ο άνθρωπος,
και μπορούμε να της αποδώσουμε πολλά νοήματα. Παραδείγματα αποτελούν η απώλεια
της φιλίας, η απώλεια μετά από κλοπή, η απώλεια με την έννοια της καταστροφής και
του αφανισμού, το διαζύγιο των γονέων, η απώλεια της πατρίδας, ο θάνατος και πολλά
άλλα είδη απώλειας. Όλα τα νοήματα της απώλειας μπορούμε να παρατηρήσουμε ότι
κυμαίνονται από την αποτυχία, την καταστροφή και την αποστέρηση έως τα προσωπικά
βιώματα του καθενός δηλαδή τις απώλειες που συνδέονται με το παρελθόν, το παρόν και
το μέλλον μας και αδυνατούμε να τις εκφράσουμε (Neimeyer, 2006). Η παρούσα εργασία
αποτελεί αντικείμενο μελέτης της απώλειας με την έννοια του θανάτου. Σκοπός της έ-
ρευνας είναι η κατασκευή ενός πιλοτικού προγράμματος πρόληψης διαχείρισης της απώ-
λειας και η εφαρμογή του σε παιδιά προσχολικής ηλικίας με στόχο να ενδυναμωθούν
ψυχικά και συναισθηματικά για να αντιμετωπίσουν γεγονότα απώλειας στη ζωή τους. Ο
θάνατος είναι ένα οδυνηρό γεγονός τόσο στη ζωή των παιδιών όσο και της οικογένειάς
τους. Όλοι αναρωτιούνται με τι τρόπο μπορούν να προσεγγίσουν τα παιδιά και να μιλή-
σουν για ένα τόσο δυσβάσταχτο γεγονός. Σύμφωνα όμως με έρευνες, οι ενήλικες αντιμε-
τωπίζουν μεγαλύτερη δυσκολία από τα παιδιά να μιλήσουν για το θάνατο. Τα παιδιά είναι
σε θέση να θέσουν απορίες και ερωτήματα γύρω από το γεγονός, οι ενήλικες όμως δυ-
σκολεύονται να απαντήσουν. Όλο αυτό έχει ως αποτέλεσμα την αδυναμία τους να βοη-
θήσουν ένα παιδί που βιώνει το πένθος (Κουρμούση, 2013 · Παπαδάτου & Καμπέρη,
2013). Για το λόγο αυτό δημιουργήθηκε ένα ειδικά κατασκευασμένο υλικό για να βοη-
θήσει τόσο τα παιδιά όσο και τους εκπαιδευτικούς εφόσον η εφαρμογή του επιτευχθεί.
Βέβαια το μικρό δείγμα και ο γεωγραφικός περιορισμός αποτελούν κάποια στοιχεία που
θέτουν ορισμένα όρια στην έρευνα. Το δείγμα της έρευνας αποτέλεσαν 40 νήπια αστικής
και ημιαστικής περιοχής του νομού Ιωαννίνων στα οποία δόθηκε ερωτηματολόγιο πριν
και μετά την παρέμβαση για να διαπιστωθεί η επίτευξη ή η μη επίτευξη της εφαρμογής
του πιλοτικού προγράμματος. Η επεξεργασία των δεδομένων έγινε με το στατιστικό πρό-
γραμμα SPSS v22.
Κατά τη διάρκεια των pre test παρατηρήθηκε ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των παιδιών
(92,5%), θεωρεί το θάνατο ενός ζώου ως κάτι οριστικό. Αντίθετα, η αναφορά στην απώ-
λεια του ανθρώπου δεν θεωρείται οριστική και μόνιμη για τα παιδιά. Επίσης, τα παιδιά
σε ποσοστά 70% και 80% δεν έχουν μιλήσει για τη γέννηση του ανθρώπου και το θάνατό
του στο σχολείο αντίστοιχα. Ακόμη, σημαντικό είναι το ποσοστό των παιδιών (57,5%)
που τείνει στο συναίσθημα της λύπης με το πέρασμα του χρόνου μετά την περίοδο της απώλειας κάποιου αγαπημένου ανθρώπου, ζώου ή πολύτιμου αντικειμένου για αυτά. Ε-
πιπρόσθετα, μετά από ορισμένες συσχετίσεις που πραγματοποιήθηκαν αναφορικά με το
φύλο των παιδιών διαφάνηκε ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των κοριτσιών (40%) έναντι
(22,5%) των αγοριών θεωρεί ότι μπορεί να βοηθήσει ανθρώπους που έχασαν κάτι σημα-
ντικό. Επίσης, τα μεγάλα νήπια αντιλαμβάνονται περισσότερο το πέρασμα του χρόνου
(40%) συγκριτικά με τα μικρά νήπια (7,5%). Αξιοσημείωτο είναι να αναφερθεί ότι από
μία σύγκριση που πραγματοποιήθηκε μεταξύ των παιδιών της υπαίθρου και της πόλης
παρατηρήθηκε ότι τα παιδιά της επαρχίας αντιλαμβάνονται περισσότερο τον κύκλο της
ζωής του ανθρώπου συγκριτικά με τα παιδιά της πόλης (37,5% έναντι 25%).
Μετά την ολοκλήρωση των pre test ακολούθησε η παρέμβαση κατά τη διάρκεια της
οποίας έγινε συζήτηση με τα παιδιά με αφορμή το βιβλίο «η Εύη και ο κύκλος της ζωής»
και άλλα παρόμοια βιβλία, εφαρμόστηκαν δραστηριότητες και αυτό είχε ως αποτέλεσμα
τα παιδιά να προβληματιστούν, να θέσουν ερωτήματα γύρω από τη ζωή και το θάνατο
αλλά και να κατανοήσουν ότι όλα στη φύση κάνουν τον κύκλο τους.
Η διαφοροποίηση των απαντήσεων φάνηκε στα post test εφόσον το 100% των παιδιών
απάντησε ότι μίλησαν στο σχολείο για τη γέννηση και το θάνατο του ανθρώπου(εφόσον
προηγήθηκε η παρέμβαση), ακόμα το 67,5% απάντησε ότι αν περνούσε πολύ ο χρόνος
θα αισθανόταν χαρά μετά την απώλεια γιατί σύμφωνα με τα λεγόμενα των παιδιών η ζωή
έχει συνέχεια. Τέλος, το 100% των παιδιών αντιλαμβάνεται πλέον τον κύκλο της ζωής
των στοιχείων της φύσης και του ανθρώπου.
Από όλα τα παραπάνω προέκυψαν ορισμένα συμπεράσματα όπως ότι στην Ελλάδα το
εκπαιδευτικό σύστημα υστερεί σε θέματα διαχείρισης της απώλειας. Η απώλεια αποτελεί
θέμα προς αποφυγή στα σχολεία ωστόσο οι απορίες των παιδιών είναι πολλές γύρω από
αυτή. Επίσης τα κορίτσια από τη φύση τους είναι πιο δυναμικά από τα αγόρια, για το
λόγο αυτό μπορούν πιο ώριμα να αντιμετωπίσουν δύσκολες καταστάσεις καθώς έχουν
ρόλο συμβουλευτικό και καθοδηγητικό. Τέλος, τα παιδιά της ημιαστικής περιοχής είναι
πιο εξοικειωμένα με τον κύκλο της ζωής των στοιχείων της φύσης αλλά και του ανθρώ-
που συγκριτικά με τα παιδιά της πόλης και αυτό οφείλεται στο βιωματικό περιβάλλον
που ζουν. Όλα τα παραπάνω συμπεράσματα συνάδουν και με τη διεθνή βιβλιογραφία.
Άρα μία πρόταση που ευσταθεί στην παρούσα έρευνα είναι να ενταχθούν προγράμματα
διαχείρισης της απώλειας στο εκπαιδευτικό σύστημα σε συνδυασμό με τη συμβουλευ-
τική στήριξη των εκπαιδευτικών. Ανακεφαλαιώνοντας, αξίζει να σημειωθεί η επαλήθευση όλων των υποθέσεων της έ-
ρευνας κατά τη διάρκεια των pre test και η μη επαλήθευση της δεύτερης και τέταρτης
υπόθεσης κατά τη διάρκεια των post test.
The loss in our daily lives is associated with something that the man is devoided of, and it can hold multiple meanings. Examples are the loss of friendship, loss after theft, loss meaning destruction and annihilation, divorce of parents, home loss, death and many other kinds of loss. All meanings of loss being observed range from failure, destruction and deprivation to the personal experiences of each i.e. the losses associated with the past, the present and the future that we are not able to express (Neimeyer, 2006). This paper is a study of the loss through the concept of death. The aim of the research is the construction of a pilot programme of prevention of loss management and its application in preschool children with a view to strengthen children mentally and emotionally in order to deal with events of loss in their lives. Death is a painful experience both in the lives of children and their families. We all wonder how they can reach out to children and talk about such an unbearable event. But according to surveys, adults face more difficulty than the children to talk about death. Children are able to pose questions around the issue, but it is difficult for adults to answer. All the previously mentioned have resulted in their inability to help a child who is experiencing grief (Koyrmoysi, 2013; Papadatou & Kamberi, 2013). For this reason a purpose-built material is created in order to help both children and educators as long as its implementation is achieved. There are definitely restrictions in the study concerning the small sample and the geographic limitation, elements that set certain limits on the research. The sample of the survey were 40 toddlers of urban and rural regions of Ioannina Prefecture to whom a questionnaire was given before and after the intervention in order to determine the effectiveness or not of the implementation of the pilot project. The data have been processed with the statistical program SPSS v22. Thus, one proposal that stands up to examination in this study is to introduce the loss management programs in the educational system in conjunction with the advisory support of teachers.
The loss in our daily lives is associated with something that the man is devoided of, and it can hold multiple meanings. Examples are the loss of friendship, loss after theft, loss meaning destruction and annihilation, divorce of parents, home loss, death and many other kinds of loss. All meanings of loss being observed range from failure, destruction and deprivation to the personal experiences of each i.e. the losses associated with the past, the present and the future that we are not able to express (Neimeyer, 2006). This paper is a study of the loss through the concept of death. The aim of the research is the construction of a pilot programme of prevention of loss management and its application in preschool children with a view to strengthen children mentally and emotionally in order to deal with events of loss in their lives. Death is a painful experience both in the lives of children and their families. We all wonder how they can reach out to children and talk about such an unbearable event. But according to surveys, adults face more difficulty than the children to talk about death. Children are able to pose questions around the issue, but it is difficult for adults to answer. All the previously mentioned have resulted in their inability to help a child who is experiencing grief (Koyrmoysi, 2013; Papadatou & Kamberi, 2013). For this reason a purpose-built material is created in order to help both children and educators as long as its implementation is achieved. There are definitely restrictions in the study concerning the small sample and the geographic limitation, elements that set certain limits on the research. The sample of the survey were 40 toddlers of urban and rural regions of Ioannina Prefecture to whom a questionnaire was given before and after the intervention in order to determine the effectiveness or not of the implementation of the pilot project. The data have been processed with the statistical program SPSS v22. Thus, one proposal that stands up to examination in this study is to introduce the loss management programs in the educational system in conjunction with the advisory support of teachers.
Περιγραφή
Λέξεις-κλειδιά
Απώλεια, Πένθος, Θάνατος, Θρήνος, Προσχολική ηλικία, Loss, Grief, Wailing, Preschool
Θεματική κατηγορία
Πένθος -- Παιδιά, Θρήνος στα παιδιά
Παραπομπή
Σύνδεσμος
Γλώσσα
el
Εκδίδον τμήμα/τομέας
Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Σχολή Επιστημών Αγωγής. Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών
Όνομα επιβλέποντος
Κούτρας, Βασίλειος
Εξεταστική επιτροπή
Κούτρας, Βασίλειος
Γιώτσα, Άρτεμις
Σακελλαρίου, Μαρία
Γιώτσα, Άρτεμις
Σακελλαρίου, Μαρία
Γενική Περιγραφή / Σχόλια
Ίδρυμα και Σχολή/Τμήμα του υποβάλλοντος
Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Σχολή Επιστημών της Αγωγής. Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών
Πίνακας περιεχομένων
Χορηγός
Βιβλιογραφική αναφορά
Βιβλιογραφία : σ. 91-97
Ονόματα συντελεστών
Αριθμός σελίδων
107 σ.