Γενετική ανάλυση της αρυλαμινο-Ν-ακετυλτρανσφεράσης στον καρκίνο της ουροδόχου κύστης
Φόρτωση...
Ημερομηνία
Συγγραφείς
Φιλιάδης, Ιωάννης
Τίτλος Εφημερίδας
Περιοδικό ISSN
Τίτλος τόμου
Εκδότης
Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Σχολή Ιατρικής. Τμήμα Ιατρικής
Περίληψη
Τύπος
Είδος δημοσίευσης σε συνέδριο
Είδος περιοδικού
Είδος εκπαιδευτικού υλικού
Όνομα συνεδρίου
Όνομα περιοδικού
Όνομα βιβλίου
Σειρά βιβλίου
Έκδοση βιβλίου
Συμπληρωματικός/δευτερεύων τίτλος
Περιγραφή
Η έκθεση στις αρυλαμίνες είναι, εδώ και καιρό, ένας γνωστός παράγοντας κινδύνου στον καρκίνο της ουροδόχου κύστης. Όπως καταδεικνύεται από εκτεταμένες επιδημιολογικές μελέτες, οι καπνιστές και συγκεκριμένες επαγγελματικές ομάδες, όπως οι εργάτες που έρχονται σε επαφή με χρωστικές ουσίες, περιλαμβάνονται μεταξύ αυτών που θεωρούνται ως ομάδες υψηλού κινδύνου γιά νόσηση από καρκίνο ουροδόχου κύστης. Η Ν- ακετυλίωση των αρυλαμινών, αντίδραση που διεκπεραιώ- νεται από το'ένζυμο Ν- ακετυλτρανσφεράση, θεωρείται ένα μείζον βήμα αποτοξίκω- σης των καρκινογόνων των αρυλαμινών στούς ανθρώπους. Η Ν- ακετυλτρανσφεράση εκφράζεται λειτουργικά από δύο πολυμορφικά ισοένζυμα: το ΝΑΤ-1 και το ΝΑΤ-2. Αν και ο πολυμορφισμός του ΝΑΤ-2 έχει μελετηθεί εκτεταμένα, η σημασία του ΝΑΤ-1 παραμένει υπό διερεύνηση. Ο πολυμορφισμός του ΝΑΤ-2 εκφράζεται με τη μορφή του αργού ακετυλιωτικού φαινοτύπου σε 50% των Καυκάσιων και η πλειονότητα των αργών ακετυλιωτικών αλληλομόρφων σχετίζεται με τρεις σημειακές μεταλλάξεις: 590Α, 341C και 857Α του γονιδίου ΝΑΤ-2 στο χρωμόσωμα 8 (και οι τρεις μεταλλάξεις θεωρούνται ως υπεύθυνες γιά τον αργό ακετυλιωτικό φαινότυπο σε περισσότερο από 95% των Καυκάσιων αργών ακετυλιωτών). Στόχος της μελέτης αυτής ήταν να εξεταστεί το ενδεχόμενο ύπαρξης συγκεκριμένων γονότυπων της αργής Ν- ακετυλίωσης (ανεξάρτητα από την πηγή και τον τύπο έκθεσης στα καρκινογόνα των αρυλαμινών) με μεγαλύτερο κίνδυνο γιά καρκίνο ουροδόχου κύστης. Επίσης, διερευνήθηκε η πιθανή συσχέτιση μεταξύ συγκεκριμένων γονοτύπων με περισσότερο επιθετική νόσο στην αρχική διάγνωση από άποψη βαθμού (grade) και σταδίου (stage) της νόσου, στην αρχική της εμφάνιση. Στη μελέτη συμπεριλήφθηκαν 89 ασθενείς με νεοδιαγνωσμένο καρκίνο μεταβατικού επιθηλίου ουροδόχου κύστης (75 άνδρες και 14 γυναίκες, με εύρος ηλικίας 35 ως 97 έτη και μέση ηλικία 66 έτη), οι οποίοι νοσηλεύθηκαν στην Ουρολογική Κλινική του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, μεταξύ Αυγούστου 1996 και Μαίου 1998. Οι μάρτυρες (147) ήταν άτομα που παρουσιάζαν διάφορα ουρολογικά προβλήματα, όχι όμως ενεργό ή θεραπευθείσα κακοήθεια του ουροποιητικού και προσήλθαν γιά αντιμετώπιση των προβλημάτων τους στην ίδια Κλινική, κατά την ίδια περίοδο. Αμφό- τερες οι ομάδες προέρχονταν από ένα αγροτικό, κατά βάση, πληθυσμό της Βορειοδυτικής Ελλάδος. Οι μάρτυρες επιλέχθηκαν έτσι, ώστε να έχουν παρόμοια ηλικία, καπνιστικές συνήθειες και αναλογία ανδρών/ γυναικών με τους ασθενείς. Οι γονότυποι ΝΑΤ-2 ανιχθεύθηκαν με ειδική γιά τους συγκεκριμένους αλληλο- μόρφους αλυσιδωτή αντίδραση πολυμεράσης (PCR), σε δείγματα DNA από το περιφερικό αίμα. Οι συχνότητες των γονοτύπων συγκρίθηκαν μεταξύ ασθενών και μαρτύρων με τη δοκιμασία χ2. Με τον ίδιο τρόπο εκτιμήθηκε στατιστικά η συχνότητα του βαθμού κα- κοήθειας και του σταδίου της νόσου στους ασθενείς- φορείς των διαφόρων γονοτύπων. Για κάθε γονότυπο, που βρέθηκε να παρουσιάζει στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ ασθενών και μαρτύρων, υπολογίστηκε ο οφειλόμενος κίνδυνος και ο οφει- λόμενος κίνδυνος πληθυσμού του γονοτύπου αυτού (attributable και population attributable risks, αντίστοιχα).
Η συχνότητα των γρήγορων ακετυλιωτιόν μεταξύ των μαρτύρων ήταν υψηλότερη από τους ασθενείς (ρ= 0.0016). Ο λόγος αναλογιών (odds ratio) των γρήγορων ακε- τυλιωτών γιά καρκινογένεση στην ουροδόχο κύστη υπολογίσθηκε στο 0.25. Μεταξύ των διαφόρων γονοτύπων της αργής ακετυλίωσης, δύο γονότυποι παρουσίαζαν στατιστικά υψηλότερη επίπτωση στους ασθενείς: ο 341C/ 341C και ο 341C/ 857Α.
Οι ομοζυγώτες 341C/ 341C ήταν εμψανώς πιό συχνοί μεταξύ των ασθενών (ρ = 0.0041), παρουσιάζοντας ένα λόγο αναλογιών (odds ratio) 3.73 γιά καρκίνο της ουροδόχου κύστης. Ο οψειλόμενος κίνδυνος (attributable risk) αυτού του γονοτύπου ήταν 0.73, ενώ ο οφειλόμενος κίνδυνος του πληθυσμού (population attributable risk) ήταν 0.115. Οι ετεροζυγώτες 341C/ 857Α ήταν στατιστικά επικρατέστεροι στην ομάδα των ασθενών (ρ= 0.0031). Αυτός ο ελαττωματικός γονότυπος έφερε ένα εξαιρετικά υψηλό λόγο αναλογιών (odds ratio), υπολογιζόμενο σε 12.46, γιά καρκινογένεση στην ουροδόχο κύστη, με οφειλόμενο κίνδυνο 0.92. Ο οφειλόμενος κίνδυνος πληθυσμού του γονοτύπου αυτού ήταν 0.072.
Η συσχέτιση των γονοτύπων με το βαθμό κακοήθειας, στην αρχική διάγνωση της νόσου, κατέδειξε ότι ο 341C/ 341C γονότυπος μπορεί, επίσης, να σχετίζεται με περισσότερο επιθετική νόσο, καθώς η δοκιμασία χ2 αυτού του γονοτύπου έδωσε ένα στατιστικά σημαντικό αποτέλεσμα (ρ< 0.05), ενώ όλοι οι άλλοι γονότυποι δεν έδειξαν κάποια στατιστικά σημαντική σχέση είτε με υψηλής κακοήθειας καρκίνο ουροδόχου κύστης είτε με χαμηλού βαθμού κακοήθειας όγκους.
Καμμιά στατιστικά σημαντική συσχέτιση δεν παρατηρήθηκε στη συσχέτιση των διαφορετικών γονοτύπων ΝΑΤ-2 μεταξύ των ασθενών και του τοπικού σταδίου διήθησης, είτε πριν είτε μετά την ομαδοποίηση των διαφόρων σταδίων σε επιφανειακή και διηθητική νόσο. Παρολαυτά, οι μισοί ασθενείς με το γονότυπο 341C/ 341C παρουσίαζαν διηθητική νόσο στην αρχική διάγνωση και το εύρημα αυτό φαίνεται πως ενισχύει την παρατήρησή μας σχετικά με την τάση των φορέων του γονοτύπου 341C/ 341C να παρουσιάζουν επιθετικότερη νόσο. Συμπερασματικά, οι αργοί ακετυλιωτές με γονότυπους 341C/341C και 341C/ 857Α έχουν σημαντικά υψηλότερο κίνδυνο να νοσήσουν από καρκίνο ουροδόχου κύστης. Μεταξύ των αργών ακετυλιωτών, οι φορείς του 341C/ 341C γονοτύπου έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να παρουσιάσουν, ήδη από την αρχική διάγνωση, καρκίνο ουροδόχου κύστης υψηλού βαθμού κακοήθειας και, επομένως, αποτελούν ομάδα φτωχής πρόγνωσης.
Περιγραφή
Λέξεις-κλειδιά
-
Θεματική κατηγορία
Ουροδόχος κύστη, Καρκίνος
Παραπομπή
Σύνδεσμος
Γλώσσα
el
Εκδίδον τμήμα/τομέας
Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Σχολή Ιατρικής. Τμήμα Ιατρικής
Όνομα επιβλέποντος
Λώλης, Δ.
Εξεταστική επιτροπή
-
Γενική Περιγραφή / Σχόλια
Ίδρυμα και Σχολή/Τμήμα του υποβάλλοντος
Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Σχολή Ιατρικής. Τμήμα Ιατρικής
Πίνακας περιεχομένων
Χορηγός
Βιβλιογραφική αναφορά
Βιβλιογραφία: σ. 59 - 71
Ονόματα συντελεστών
Αριθμός σελίδων
71 σ.