Αποδεκτός και οικείος τότε, ταμπού και απαγορευμένος τώρα

dc.contributor.authorΤσακίρη, Μαρία Γ.el
dc.contributor.authorTsakiri, Maria G.en
dc.date.accessioned2023-10-30T11:45:44Z
dc.date.available2023-10-30T11:45:44Z
dc.identifier.urihttps://olympias.lib.uoi.gr/jspui/handle/123456789/33217
dc.identifier.urihttp://dx.doi.org/10.26268/heal.uoi.12972
dc.rightsAttribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 United States*
dc.rights.urihttp://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/us/*
dc.subjectεπίγνωση θνητότηταςel
dc.subjectζωή χωρίς νόημαel
dc.subjectζωή με νόημαel
dc.subjectστάση απέναντι στον θάνατοel
dc.subjectκυρίαρχη ιστοριογραφική θέσηel
dc.subjectτελετουργίες θανάτουel
dc.titleΑποδεκτός και οικείος τότε, ταμπού και απαγορευμένος τώραel
dc.titleAccepted and familiar then, taboo and forbidden now:en
dc.typeconferenceItem
heal.abstractΗ κυρίαρχη κοινωνιολογική και ιστοριογραφική θέση υποστηρίζει ότι ο θάνατος, ενώ ήταν οικείος και κοινωνικά αποδεκτός κατά το παρελθόν, αποτελεί πλέον ζήτημα ταμπού και απαγόρευσης στις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες. Στην παρούσα εισήγηση διερευνάται η μεταστροφή της στάσης απέναντι στο θάνατο, τόσο κοινωνιολογικά, ως προς τους λόγους που οδήγησαν σε αυτή, όσο και πολιτισμικά, ως προς την αποτύπωση αυτής της αλλαγής στη μεταθανάτια φωτογραφία. Η μεταθανάτια φωτογραφία αποτέλεσε διαδεδομένη και αποδεκτή κοινωνική πρακτική στην Ευρώπη, της Ελλάδας συμπεριλαμβανομένης, και στην Αμερική κατά τη βικτωριανή εποχή (1837-1901), αλλά και αργότερα. Λαμβάνοντας υπόψη πως η στάση απέναντι στο θάνατο παράγεται, κατασκευάζεται και μορφοποιείται από τον εκάστοτε κυρίαρχο λόγο, διαπιστώνεται ότι οι εν λόγω φωτογραφίες, ανάλογα με το ιστορικό, πολιτικό, κοινωνικό και οικονομικό πλαίσιο, διαφοροποιούνται θεματολογικά, ενώ με την πάροδο του χρόνου η φωτογράφιση των νεκρών δείχνει να εκλείπει, καθώς θεωρείται πλέον νοσηρή ως πρακτική. Η μεταβολή αυτή γίνεται κατανοητή στο ευρύτερο συγκείμενο που συγκροτεί η αναδιαμόρφωση της κυρίαρχης κοσμοθεωρίας, καθώς το φαινόμενο του θανάτου γίνεται αντιληπτό μέσα από τη σημασία της αγόρευσης, με τον ιατρικό λόγο, που επικυρώνεται και αναδιανέμεται διαμέσου ενός δικτύου θεσμών (ιατρεία, νοσοκομεία, άσυλα), να κατέχει κεντρική θέση (ιατρικοποίηση, νοσοκομειοποίηση). Παράλληλα, η εγκαθίδρυση νέων μηχανισμών εξουσίας και τρόπων ελέγχου του πληθυσμού (ανατομικο-πολιτική του ανθρώπινου σώματος, βιο-πολιτική, βιο-εξουσία) καθιστούν τον θάνατο πολιτικό ζήτημα. Στο πλαίσιο της νεωτερικότητας, ο θάνατος θεωρείται ως αποτυχία και, εν τέλει, ως ήττα της ίδιας της νεωτερικότητας, καθώς η ύπαρξή του καταρρίπτει την πίστη στην απεριόριστη πρόοδο της επιστήμης και στην κυριαρχία της επί της φύσης. Συνεπακόλουθα, ο θάνατος και το πένθος μετατρέπονται σε ζητήματα ταμπού και απομονώνονται στην απολύτως ιδιωτική σφαίρα. Ανάγοντας το ζήτημα στην πολιτική του διάσταση, η απόκρυψη του θανάτου προστατεύει τις σύγχρονες κοινωνίες από προβλήματα (οικονομικά, μόλυνσης, συναισθηματικής κρίσης, διαταραχής του φυσιολογικού ρυθμού), ενώ σε ατομικό επίπεδο μειώνει την επισφαλή αίσθηση του εαυτού, η οποία δημιουργείται στα νεωτερικά υποκείμενα από την υποχώρηση του θρησκευτικού λόγου (αποχριστιανισμός).el
heal.abstractThe dominant sociological and historiographical position holds that death, while it was familiar and socially acceptable in the past, constitutes now a matter of taboo and prohibition in modern Western societies. Western societies. In this presentation, the change of attitude towards death is explored, both sociologically, in terms of the reasons that led to it, and culturally, in terms of capturing the change in postmortem photography. Posthumous photography became a widespread and accepted social practice in Europe – Greece included – and in America during the Victorian era (1837-1901), but also later. Taking into account that the attitude towards death is produced, constructed, and shaped by the each time prevailing discourse, it is found that the photographs in question vary thematically, depending on the historical, political, social and economic context, while over time the photography of the dead seems to be dying out, as it is now considered morbid as a practice. This change can be understood in the wider context of the reshaping of the dominant worldview, as the phenomenon of death is perceived through the importance of the discourse, with the medical one, that is validated and redistributed through a network of institutions (physician’s offices, hospitals, asylums), to occupies a central position (medicalization, hospitalization). At the same time, the establishment of new mechanisms of power and ways of controlling the population (anatomical-politics of the human body, bio-politics, bio-power) make death a political issue. In the context of modernity, death is seen as a failure and, ultimately, as a defeat of modernity itself, as its existence undermines the belief in the unlimited progress of science and its dominance over nature. Consequently, death and mourning become taboo issues and are isolated in the strictly private sphere. Reducing the issue to its political dimension, the concealment of death protects modern societies from problems (economic, infection, emotional crisis, disruption of the physiological rhythm), while at the individual level it reduces the precarious sense of self, which is created to modern humans by the retreat of the religious discourse (de-Christianization).en
heal.accessfree
heal.bibliographicCitation(2017). In 1o Διεπιστημονικό Συμπόσιο "Πότε Πρέπει να Πεθαίνομε;"el
heal.conferenceItemTypefull paper
heal.conferenceName1o Διεπιστημονικό Συμπόσιο "Πότε Πρέπει να Πεθαίνομε;"el
heal.dateAvailable2023-10-30T11:46:45Z
heal.fullTextAvailabilityfalse
heal.languageel
heal.publicationDate2017-04-28
heal.recordProviderΠανεπιστήμιο Ιωαννίνωνel
heal.secondaryTitleαπό τη μεταθανάτια φωτογράφιση στη βικτωριανή εποχή στην απόκρυψη του θανάτου στις σύγχρονες δυτικές κοινωνίεςel
heal.secondaryTitlefrom postmortem photographing in the victorian era into concealment of death in modern western societiesen
heal.typeconferenceItem
heal.type.elΔημοσίευση σε συνέδριοel
heal.type.enConference presentationen

Αρχεία

Πρωτότυπος φάκελος/πακέτο

Προβολή: 1 - 1 of 1
Φόρτωση...
Μικρογραφία εικόνας
Ονομα:
ORISTIKO-1P12-TSAKIRI-Apodektos-tote-Apayorevmenos-tora-PRAKTIKA-10un2023-be.pdf
Μέγεθος:
767.35 KB
Μορφότυπο:
Adobe Portable Document Format

Φάκελος/Πακέτο αδειών

Προβολή: 1 - 1 of 1
Φόρτωση...
Μικρογραφία εικόνας
Ονομα:
license.txt
Μέγεθος:
3.22 KB
Μορφότυπο:
Item-specific license agreed upon to submission
Περιγραφή: