Notes sur la traduction de la Consolation de Philosophie par Maxime Planude, editee par M. Papathomopoulos, dans ses rapports avec le texte de boece
Φόρτωση...
Ημερομηνία
Συγγραφείς
Guillaumin, Jean-Yves
Τίτλος Εφημερίδας
Περιοδικό ISSN
Τίτλος τόμου
Εκδότης
Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Φιλοσοφική Σχολή. Τμήμα Φιλολογίας
Περίληψη
Τύπος
Είδος δημοσίευσης σε συνέδριο
Είδος περιοδικού
peer-reviewed
Είδος εκπαιδευτικού υλικού
Όνομα συνεδρίου
Όνομα περιοδικού
Δωδώνη: Φιλολογία: επιστημονική επετηρίδα του Τμήματος Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων; Τόμ. 38-39 (2009-2010)
Όνομα βιβλίου
Σειρά βιβλίου
Έκδοση βιβλίου
Συμπληρωματικός/δευτερεύων τίτλος
Περιγραφή
Αν η Παραμυθία της Φιλοσοφίας του Βοήθιου έχει μελετηθεί και σχολιαστεί ευρΰτατα στον δυτικό κόσμο, υπάρχει μικρότερο γενικά ενδια¬φέρον για την τύχη της στον ελληνικό κόσμο. Ο Μάξιμος Πλανούδης εντούτοις πέτυχε με εκπληκτικό τρόπο να δώσει μια έξυπνη ελληνική μετάφραση αυτοΰ του μνημείου της λατινικής λογοτεχνίας, αναπαράγοντας τα ποιήματα στα ίδια μέτρα με αυτά που είχε επιβάλει στον εαυτό του ο Βοήθιος· η μετάφραση δεν έχει χρησιμοποιηθεί αρκετά από τους ειδικούς του Βοήθιου, παρόλο που ο Μ. Παπαθωμόπουλος έχει δώσει μιαν έξοχη έκδοσή της. Το έργο του Πλα- νοΰδη επιτρέπει να δοΰμε ορισμένα σημεία του λατινικού κειμένου με νέο μάτι' το άρθρο εξετάζει μερικές περιπτώσεις. Στο εδάφιο 1, pr. 1, 4, η μετάφραση του Πλανούδη οδηγεί στην προτίμηση της γραφής inter utrasque litteras αντί in utrasque litteras. Στο εδάφ. 1, pr. 4, 38, ο Πλανούδης είχε τη σωστή γραφή επου θεφ και όχι επου θεόν. Στο εδάφ. 1, metr. 7, στ. 21, μετέφραζε το lumine claro ως δμματι λαμπρφ. Στη συνέχεια εξετάζεται η μετάφραση του corollarium από τον Πλανούδη στα εδάφ. 3,pr. 10, 22 et 2& 4, pr. 3, 8‘ και η αντιστοιχία occi- dit/εφθισεν στο εδάφ. 3, metr. 12, στ. 51. Τέλος ο Πλανούδης τοποθετούσε σω¬στά τις ελληνικές λέξεις πάντ’έφοράν κα\ πάντ έπακούειν στο εδάφ. 5, metr. 2, στ. 1, και όχι στο τέλος του εδαφ. 5, pr. 2, 11, όπως το κάνουν λανθασμένα τα χειρόγραφά μας. Οι παρατηρήσεις αυτές δείχνουν ότι δεν είναι δυνατόν να αγνοήσουμε τη μετάφραση του Πλανούδη (καταφεύγοντας στην έκδοση του Μ. Παπαθωμόπουλου) για την ακριβή μελέτη του λατινικού κειμένου της Πα¬ραμυθίας.
Si la Consolation de Philosophic de Boece a ete tres largement lue et commentee dans le monde occidental, on s’interesse moins, en general, a sa for¬tune dans le monde grec. Maxime Planude, cependant, a reussi de maniere eton- nante a donner de ce monument de la litterature latine une traduction grecque subtile, moulant les poemes dans les memes metres que ceux que Boece s’etait imposes, et qui n’a pas ete assez utilisee par les specialistes de Boece bien que M. Papathomopoulos en ait donne une excellente edition. L’oeuvre de Planude permet un eclairage original sur certains points du texte latin ; l’article en exa¬mine quelques-uns. En 1, pr. 1, 4, la traduction de Planude porte a preferer inter 30 JEAN-YVES GUILLAUMIN utrasque litteras a in utrasque litteras. En 1, pr. 4, 38, Planude avait la Ιεςοη cor- recte επου θεφ et non επου θεόν. En 1, metr. 7, v. 21, il rendait lumine claro par δμματι λαμπρφ. On examine ensuite la traduction de corollarium par Planude en 3, pr. 10, 22 et 26; 4, pr. 3, 8; et la correspondance occidit/eqiQiaEV en 3, metr. 12, v. 51. Enfin, Planude plagait avec raison le vers grec πάντ’ έφοράν και πάντ’ έπακοΰειν en 5, metr. 2, ν. 1, non pas a la fin de 5, pr. 2,11 comme le font nos ma- nuscrits de fafon erronee. Ces remarques montrent que Ton ne peut se dispenser d’utiliser la traduction de Planude, en ayant recours a l’edition de M. Papatho- mopoulos, pour 1’etude precise du texte latin de la Consolation.
Si la Consolation de Philosophic de Boece a ete tres largement lue et commentee dans le monde occidental, on s’interesse moins, en general, a sa for¬tune dans le monde grec. Maxime Planude, cependant, a reussi de maniere eton- nante a donner de ce monument de la litterature latine une traduction grecque subtile, moulant les poemes dans les memes metres que ceux que Boece s’etait imposes, et qui n’a pas ete assez utilisee par les specialistes de Boece bien que M. Papathomopoulos en ait donne une excellente edition. L’oeuvre de Planude permet un eclairage original sur certains points du texte latin ; l’article en exa¬mine quelques-uns. En 1, pr. 1, 4, la traduction de Planude porte a preferer inter 30 JEAN-YVES GUILLAUMIN utrasque litteras a in utrasque litteras. En 1, pr. 4, 38, Planude avait la Ιεςοη cor- recte επου θεφ et non επου θεόν. En 1, metr. 7, v. 21, il rendait lumine claro par δμματι λαμπρφ. On examine ensuite la traduction de corollarium par Planude en 3, pr. 10, 22 et 26; 4, pr. 3, 8; et la correspondance occidit/eqiQiaEV en 3, metr. 12, v. 51. Enfin, Planude plagait avec raison le vers grec πάντ’ έφοράν και πάντ’ έπακοΰειν en 5, metr. 2, ν. 1, non pas a la fin de 5, pr. 2,11 comme le font nos ma- nuscrits de fafon erronee. Ces remarques montrent que Ton ne peut se dispenser d’utiliser la traduction de Planude, en ayant recours a l’edition de M. Papatho- mopoulos, pour 1’etude precise du texte latin de la Consolation.
Περιγραφή
Λέξεις-κλειδιά
Παραμυθία της Φιλοσοφίας, Ανίκιος Μάνλιος Σεβερίνος Βοήθιος, Μάξιμος Πλανούδης, Μανόλης Παπαθωμόπουλος
Θεματική κατηγορία
Boethius, Anicus Manlius Severinus, 480-524 A.D., Λατίνοι συγγραφείς, Λατινική λογοτεχνία, Φιλοσοφία και θρησκεία, Πλανούδης Μάξιμος, π. 1255-π. 1305
Παραπομπή
Σύνδεσμος
Γλώσσα
fr
Εκδίδον τμήμα/τομέας
Όνομα επιβλέποντος
Εξεταστική επιτροπή
Γενική Περιγραφή / Σχόλια
Κείμενο στα γαλλικά, λατινικά και αρχαία ελληνικά
Περίληψη στα ελληνικά και αγγλικά
Ο τόμος είναι αφιερωμένος στη μνήμη του Μανόλη (Εμμανουήλ) Παπαθωμόπουλου
Περίληψη στα ελληνικά και αγγλικά
Ο τόμος είναι αφιερωμένος στη μνήμη του Μανόλη (Εμμανουήλ) Παπαθωμόπουλου
Ίδρυμα και Σχολή/Τμήμα του υποβάλλοντος
Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Βιβλιοθήκη και Κέντρο Πληροφόρησης
Πίνακας περιεχομένων
Χορηγός
Βιβλιογραφική αναφορά
Βιβλιογραφία: σ. 43-44
Περιλαμβάνει βιβλιογραφικές παραπομπές
Περιλαμβάνει βιβλιογραφικές παραπομπές