Αξιολόγηση των ομαδικών διαδικασιών ψυχοεκπαιδευτικού προγράμματος για την ενίσχυση της ψυχικής ανθεκτικότητας σε φροντιστές ασθενών με άνοια
Loading...
Date
Authors
Καραβίδα, Αθηνά Ευαγγελία
Karavida, Athina Evangelia
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Σχολή Επιστημών Αγωγής. Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης
Abstract
Type
Type of the conference item
Journal type
Educational material type
Conference Name
Journal name
Book name
Book series
Book edition
Alternative title / Subtitle
Description
Στη βιβλιογραφία, πλήθος ερευνών μελετούν την αποτελεσματικότητα των ομαδικών παρεμβάσεων, ωστόσο λίγες είναι αυτές που εστιάζουν στις ομαδικές διαδικασίες, κατά τη διάρκεια διεξαγωγής τους. Η παρούσα έρευνα αφορά την αξιολόγηση των ομαδικών διαδικασιών μιας διαδικτυακής ψυχοεκπαιδευτικής παρέμβασης θετικής ψυχολογίας, διάρκειας έξι συναντήσεων, με στόχο την ενίσχυση της ψυχικής ανθεκτικότητας των φροντιστών ατόμων με άνοια και δευτερευόντως τη μείωση των αρνητικών συναισθημάτων (καταθλιπτικά συμπτώματα και συναισθηματική επιβάρυνση) και άρα την αύξηση των θετικών. Ειδικότερα, μελετά τους θεραπευτικούς παράγοντες, που θεωρούνται σημαντικοί από τα μέλη της ομάδας καθώς και τις μεταβολές του ομαδικού κλίματος και της θεραπευτικής συμμαχίας, κατά τη διεξαγωγή της. Το δείγμα της έρευνας αποτέλεσαν 15 φροντιστές ατόμων με άνοια. Μετά από κάθε συνάντηση, οι συμμετέχοντες συμπλήρωσαν το ερωτηματολόγιο Κρίσιμων Συμβάντων (Bloch κ.ά., 1979) για την διερεύνηση των θεραπευτικών παραγόντων που αναδείχθηκαν κατά τη διάρκεια του προγράμματος καθώς και την Κλίμακα Εκτίμησης της Συνάντησης (Duncan κ.ά., 2003) για την αξιολόγηση της θεραπευτικής συμμαχίας. Ακόμη, στο τέλος της δεύτερης, της τέταρτης και της έκτης συνάντησης συμπλήρωσαν το συντομευμένο ερωτηματολόγιο Κλίματος της Ομάδας (MacKenzie, 1983) για την αξιολόγηση του ομαδικού κλίματος. Μέσα από την συμπλήρωση αυτή, φάνηκε ότι εκτός από την πρώτη και εν μέρει την τρίτη υπόθεση, καμία άλλη δεν επιβεβαιώθηκε.
Ειδικότερα, κατά τη διάρκεια του προγράμματος τα μέλη της ομάδας αναφέρθηκαν συχνότερα στους γνωστικούς παράγοντες, λιγότερο συχνά στους συναισθηματικούς, ενώ σπάνιες ήταν οι αναφορές στους συμπεριφορικούς παράγοντες. Ο θεραπευτικός παράγοντας που αναφέρθηκε περισσότερο ήταν η αυτοκατανόηση και ακολούθησαν οι υπόλοιποι, ενώ ο αλτρουισμός δεν αναφέρθηκε καθόλου. Η εμφάνιση συγκεκριμένων θεραπευτικών παραγόντων φάνηκε, μάλιστα, ότι συσχετίζεται τόσο με τα στάδια ανάπτυξης της ομάδας όσο και με την φύση της (ψυχοεκπαιδευτική). Το είδος των δραστηριοτήτων κάθε συνάντησης (π.χ. συναισθηματικά φορτισμένες δραστηριότητες) καθώς και ο προσανατολισμός των συντονιστριών φάνηκε, επίσης, να έχει επίδραση στην εμφάνιση αυτή.
Ακόμη, όσον αφορά την θεραπευτική συμμαχία, φάνηκε ότι παρέμεινε σε σταθερά επίπεδα καθ’ όλη την διάρκεια της παρέμβασης, με μικρές διαφορές ανάμεσα στα στάδια, ωστόσο, όχι στατιστικά σημαντικές. Ειδικότερα, κατά το αρχικό στάδιο των οµάδων, η θεραπευτική συµµαχία ήταν υψηλή, σημείωσε µια µικρή πτώση κατά το στάδιο μετάβασης, στην τρίτη συνάντηση συγκεκριμένα και στη συνέχεια, ενισχύθηκε στο τελικό στάδιο.
Αναφορικά με το ομαδικό κλίμα, φαίνεται, πως η υπόθεση επιβεβαιώθηκε εν μέρει, αφού η συμμετοχή αυξήθηκε σημαντικά, χωρίς όμως στατιστικά σημαντικές διαφορές ανάμεσα στα στάδια, ωστόσο δεν επιβεβαιώθηκε ως προς το κομμάτι της σύγκρουσης. Πιο συγκεκριμένα, αντί να μειωθεί, παρέμεινε σε σταθερά επίπεδα, παρουσιάζοντας, μάλιστα, σχετικά υψηλές τιμές, στο αρχικό στάδιο και το στάδιο μετάβασης, οι μετρήσεις, των οποίων, συμπεριλήφθηκαν στις αναλύσεις. Η αποφυγή δεν συμπεριλήφθηκε στις αναλύσεις, λόγω χαμηλής αξιοπιστίας.
Συμπερασματικά, με βάση τα όσα αναφέρθηκαν, γίνεται φανερό, ότι η εμφάνιση των θεραπευτικών παραγόντων επηρεάζεται από το σχεδιασμό του ψυχοεκπαιδευτικού προγράμματος. Επιπρόσθετα, η διαμόρφωση του ομαδικού κλίματος και της θεραπευτικής συμμαχίας παρουσιάζουν διακυμάνσεις κατά την διάρκεια των ψυχοεκπαιδευτικών παρεμβάσεων.
In the literature, a number of researches study the effectiveness of group interventions, but few focus on the group processes during their implementation. The present research concerns the evaluation of the group processes of an online psycho-educational intervention of positive psychology, lasting six sessions and aiming to strengthen the mental resilience of caregivers of people with dementia and, secondarily, to reduce negative emotions (depressive symptoms and emotional burden) and thus to increase their positive emotions. In particular, it studies the therapeutic factors that are considered important by the group members, as well as the changes in the group climate and the therapeutic alliance, during its conduct. The research sample consisted of 15 caregivers of people with dementia, who were also service recipients of the Alzheimer's Center in Chania. After each session participants completed the Critical Incident Questionnaire (Bloch et al., 1979) to explore therapeutic factors that emerged during the program as well as the Session Rating Scale (Duncan et al., 2003) to assess the therapeutic alliance. Also at the end of the second, fourth and sixth meetings they completed the Group Climate Questionnaire-Short (MacKenzie, 1983) to assess the group climate. Through this completion it was seen that apart from the first and partly the third case, no other case was confirmed. In particular, during the program, the group members referred more often to the cognitive factors, less often to the emotional ones, while the references to the behavioral factors were rare. The healing factor most mentioned was self-understanding, followed by others, while altruism was not mentioned at all. The appearance of specific therapeutic factors was, in fact, seen to be related both to the development stages of the group and to its nature (psycho-educational). The type of activities of each meeting (e.g. emotionally charged activities) as well as the orientation of the coordinators also appeared to have an effect on this occurrence. Also, regarding the therapeutic alliance, it appeared that it remained at stable levels throughout the intervention, with small differences between the stages, however, these were not statistically significant. In particular, during the initial stage of the groups, the therapeutic alliance was high, showed a slight drop during the transition stage, in the third meeting in particular, and then remained high, in the final stage. Regarding the group climate, it seems that the hypothesis was partially confirmed, since the participation increased significantly, but without statistically significant differences, between the stages, however, it was not confirmed regarding the conflict part. More specifically, instead of decreasing, it remained at stable levels, in fact, presenting relatively high values, in the initial stage and the transition stage, the measurements of which were included in the analyses. Avoidance was also not included in the analyses, due to low reliability. In conclusion, based on what was mentioned, it becomes clear that the appearance of therapeutic factors is influenced by the design of the psychoeducational program. In addition, the formation of the group climate and the therapeutic alliance show fluctuations during the psychoeducational interventions.
In the literature, a number of researches study the effectiveness of group interventions, but few focus on the group processes during their implementation. The present research concerns the evaluation of the group processes of an online psycho-educational intervention of positive psychology, lasting six sessions and aiming to strengthen the mental resilience of caregivers of people with dementia and, secondarily, to reduce negative emotions (depressive symptoms and emotional burden) and thus to increase their positive emotions. In particular, it studies the therapeutic factors that are considered important by the group members, as well as the changes in the group climate and the therapeutic alliance, during its conduct. The research sample consisted of 15 caregivers of people with dementia, who were also service recipients of the Alzheimer's Center in Chania. After each session participants completed the Critical Incident Questionnaire (Bloch et al., 1979) to explore therapeutic factors that emerged during the program as well as the Session Rating Scale (Duncan et al., 2003) to assess the therapeutic alliance. Also at the end of the second, fourth and sixth meetings they completed the Group Climate Questionnaire-Short (MacKenzie, 1983) to assess the group climate. Through this completion it was seen that apart from the first and partly the third case, no other case was confirmed. In particular, during the program, the group members referred more often to the cognitive factors, less often to the emotional ones, while the references to the behavioral factors were rare. The healing factor most mentioned was self-understanding, followed by others, while altruism was not mentioned at all. The appearance of specific therapeutic factors was, in fact, seen to be related both to the development stages of the group and to its nature (psycho-educational). The type of activities of each meeting (e.g. emotionally charged activities) as well as the orientation of the coordinators also appeared to have an effect on this occurrence. Also, regarding the therapeutic alliance, it appeared that it remained at stable levels throughout the intervention, with small differences between the stages, however, these were not statistically significant. In particular, during the initial stage of the groups, the therapeutic alliance was high, showed a slight drop during the transition stage, in the third meeting in particular, and then remained high, in the final stage. Regarding the group climate, it seems that the hypothesis was partially confirmed, since the participation increased significantly, but without statistically significant differences, between the stages, however, it was not confirmed regarding the conflict part. More specifically, instead of decreasing, it remained at stable levels, in fact, presenting relatively high values, in the initial stage and the transition stage, the measurements of which were included in the analyses. Avoidance was also not included in the analyses, due to low reliability. In conclusion, based on what was mentioned, it becomes clear that the appearance of therapeutic factors is influenced by the design of the psychoeducational program. In addition, the formation of the group climate and the therapeutic alliance show fluctuations during the psychoeducational interventions.
Description
Keywords
Θεραπεία, Φροντιστές ασθενών με άνοια, Ψυχική ανθεκτικότητα, Therapy, Caregivers of patients with dementia, Mental resilience
Subject classification
Ψυχοεκπαιδευτικά ομαδικά προγράμματα
Citation
Link
Language
el
Publishing department/division
Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Σχολή Επιστημών Αγωγής. Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης
Advisor name
Μπρούζος, Ανδρέας
Examining committee
Μπρούζος, Ανδρέας
Μισαηλίδη, Πλουσία
Εμβαλωτής, Αναστάσιος
Μισαηλίδη, Πλουσία
Εμβαλωτής, Αναστάσιος
General Description / Additional Comments
Institution and School/Department of submitter
Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Σχολή Επιστημών Αγωγής. Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης
Table of contents
Sponsor
Bibliographic citation
Name(s) of contributor(s)
Number of Pages
144 σ.
Course details
Endorsement
Review
Supplemented By
Referenced By
Creative Commons license
Except where otherwised noted, this item's license is described as Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 United States