Σιωπή
Φόρτωση...
Ημερομηνία
Συγγραφείς
Σταματέλος, Γεράσιμος
Τίτλος Εφημερίδας
Περιοδικό ISSN
Τίτλος τόμου
Εκδότης
Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Φιλοσοφική Σχολή. Τμήμα Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας
Περίληψη
Τύπος
Είδος δημοσίευσης σε συνέδριο
Είδος περιοδικού
Είδος εκπαιδευτικού υλικού
Όνομα συνεδρίου
Όνομα περιοδικού
Όνομα βιβλίου
Σειρά βιβλίου
Έκδοση βιβλίου
Συμπληρωματικός/δευτερεύων τίτλος
στο σταυροδρόμι φιλοσοφίας, λογοτεχνίας και τεχνών: η ιστορία της αποσιώπησης
at the crossroads of philosophy, literature and the arts: a history of aposiopesis
at the crossroads of philosophy, literature and the arts: a history of aposiopesis
Περιγραφή
Το θέμα της εργασίας είναι η σιωπή. Το κείμενο χωρίζεται σε τέσσερα μέρη. «Το πεδίο της έκφρασης» αποτελεί ένα προλογικό μέρος, που αποπειράται να καθορίσει τις (πολλαπλές) περιοχές επιρροής της σιωπής, την εκφραστική δεινότητά της (ανεξάντλητη δυνατότητα)· αλλά κυρίως την άμεση συγγένεια κάθε εκφραστικού τρόπου με το ίδιο μας το σώμα.
Το πρώτο κεφάλαιο («Ιστορικές απολήξεις της σιωπής: κοινωνιολογικές, εθνολογικές και (δια)πολιτισμικές προσεγγίσεις») επικεντρώνεται στις – ρητές και άρρητες – αναφορές στη σιωπή, στις ιστορικές μεταπλάσεις της, στους τρόπους με τους οποίους η ατμόσφαιρα της σιωπής καθορίζει το κοινωνικό πλαίσιο, την κοινωνική ταυτότητα του καθενός (αξεχώριστη από καθετί ατομικό). Οι αναφορές εδώ εκκινούν από τον Όμηρο και τους αρχαίους τραγωδούς και καταλήγουν στον Clastres και τον Bourdieu.
Το δεύτερο κεφάλαιο («Η σιωπή διαχεόμενη στις αισθήσεις: μουσική, κινηματογράφος, απώλεια») σκιαγραφεί την αισθητική διάσταση της σιωπής· που διαφεύγει από το ηχητικό και γίνεται σύνολη ανθρώπινη, βιωμένη πραγματικότητα. Η μουσική, άμεσα συνυφασμένη, εξαρτώμενη από τη σιωπή· ο κινηματογράφος, που συχνά οπτικοποιεί τη σιωπή· και η απώλεια, σιώπηση μιας ζωής, απουσία που διαταράσσει (και παραλλάσσει) κάθε έκφραση, που διαχέει τις σιωπές σε κάθε επίπεδο του αισθητού.
Το τρίτο κεφάλαιο (« «ὁ Θεός, τὴν αἴνεσίν μου μὴ παρασιωπήσῃς». Θρησκευτική σιωπή και παραδειγματικές περιπτώσεις σιωπής στη λογοτεχνία»), επιλογικό (άρα όχι εξαντλητικό), ασχολείται με συγκεκριμένα παραδείγματα σιωπής στη θεολογία (Αυγουστίνος, Ιωάννης της Κλίμακος κλπ) και με κάποιες παραδειγματικές περιπτώσεις σιωπής στη λογοτεχνία (Dante, Melville, Proust).
Οι άνωθεν διαχωρισμοί ανά κεφάλαιο, παρ’ ό,τι ακριβείς σε επίπεδο προθέσεων, δεν είναι αυστηροί: θα συναντήσει κανείς παρεμφερείς αναφορές από το ένα κεφάλαιο στο άλλο· αναφορές σε φιλοσόφους (Spinoza, Deleuze, Kierkegaard, Merleau-Ponty) που διέπουν, εμποτίζουν το πνεύμα αυτής της εργασίας.
Το θέμα, σε μεγάλο βαθμό, “επέλεξε” τον εαυτό του και “γράφτηκε” μόνο του· παραδίδεσαι στη ζωή σου, και αυτή σου παραδίδει θέματα, σε μαθαίνει να είσαι αυτό που είσαι· να αποπειραθείς να το πεις. Το σιωπηλό παραμένει σιωπηλό – αλλά πολλές φορές χάνει κάτι από τον συμπαγή χαρακτήρα του, εμφανίζει ρωγμές: λόγου, ερμηνείας, υπόρρητης έκφρασης. Σε αυτές τις ρωγμές αποπειράται να τοποθετηθεί αυτή η εργασία· αυτές τις ρωγμές μελετά.
This thesis focuses on silence. It is divided into four parts. "The field of expression" is a prologue that attempts to define the (multiple) areas of influence of silence, its expressive craftsmanship (inexhaustible ability); but above everything else the direct affinity of each expressive way with our own body. The first chapter concentrates on references to silences – both explicit and ineffable –, to its historical transformations, to the ways in which the atmosphere of silence defines the social context, the social identity of everyone (indivisibly from what is perceived as “self”). The references here are various; including Homer and the ancient tragedians, Clastres and Bourdieu. The second chapter outlines the aesthetic dimension of silence that infiltrates every sense. More specifically: Music, directly interwoven, dependent upon silence; Cinema, which often visualizes silence; and loss, the silence of a life, an absence that disturbs (modifies) every expression and diffuses silences at every level of human perception. The third chapter deals with certain theological examples of silence (Saint Augustine, John Climacus, etc.) and with some exemplary cases of silence in literature (Beckett, Dante, Genet, Melville, Proust). Although precise in terms of intention, the aforementioned divisions per chapter are not strict: one will find similar references from one chapter to another; references to philosophers (Spinoza, Deleuze, Kierkegaard, Merleau-Ponty) that are infused throughout this text. The subject, to a great extent, chose and wrote itself; you are given a life, and in return life gives you questions that teach you to be what you are and try to express it. The silent remains silent – but, often, it loses something of its compact nature, it exhibits cracks: of words, of interpretation, of unutterable expression. Upon these cracks this thesis attempts to be placed; these cracks are its object.
This thesis focuses on silence. It is divided into four parts. "The field of expression" is a prologue that attempts to define the (multiple) areas of influence of silence, its expressive craftsmanship (inexhaustible ability); but above everything else the direct affinity of each expressive way with our own body. The first chapter concentrates on references to silences – both explicit and ineffable –, to its historical transformations, to the ways in which the atmosphere of silence defines the social context, the social identity of everyone (indivisibly from what is perceived as “self”). The references here are various; including Homer and the ancient tragedians, Clastres and Bourdieu. The second chapter outlines the aesthetic dimension of silence that infiltrates every sense. More specifically: Music, directly interwoven, dependent upon silence; Cinema, which often visualizes silence; and loss, the silence of a life, an absence that disturbs (modifies) every expression and diffuses silences at every level of human perception. The third chapter deals with certain theological examples of silence (Saint Augustine, John Climacus, etc.) and with some exemplary cases of silence in literature (Beckett, Dante, Genet, Melville, Proust). Although precise in terms of intention, the aforementioned divisions per chapter are not strict: one will find similar references from one chapter to another; references to philosophers (Spinoza, Deleuze, Kierkegaard, Merleau-Ponty) that are infused throughout this text. The subject, to a great extent, chose and wrote itself; you are given a life, and in return life gives you questions that teach you to be what you are and try to express it. The silent remains silent – but, often, it loses something of its compact nature, it exhibits cracks: of words, of interpretation, of unutterable expression. Upon these cracks this thesis attempts to be placed; these cracks are its object.
Περιγραφή
Λέξεις-κλειδιά
Σιωπή, Θεωρία της έκφρασης, Φιλοσοφικές πτυχές γλώσσας, έκφρασης, σιωπής, Πτυχές σιωπών: λογοτεχνία, μουσική, θεολογία, Silence, Theory of expression, Philosophical aspects of language, expression, silence, Aspects of silences: literature, music, theology
Θεματική κατηγορία
Σιωπή στη λογοτεχνία
Παραπομπή
Σύνδεσμος
Γλώσσα
el
Εκδίδον τμήμα/τομέας
Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Φιλοσοφική Σχολή. Τμήμα Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας
Όνομα επιβλέποντος
Πρελορέντζος, Ιωάννης
Εξεταστική επιτροπή
Πρελορέντζος, Ιωάννης
Μαρκουλάτος, Ιορδάνης
Καργιώτης, Δημήτριος
Μαρκουλάτος, Ιορδάνης
Καργιώτης, Δημήτριος
Γενική Περιγραφή / Σχόλια
Ίδρυμα και Σχολή/Τμήμα του υποβάλλοντος
Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Φιλοσοφική Σχολή. Τμήμα Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας
Πίνακας περιεχομένων
Χορηγός
Βιβλιογραφική αναφορά
Βιβλιογραφία: σ. 121-131
Ονόματα συντελεστών
Αριθμός σελίδων
132 σ.