Ou le Hasard perd sa Place
Loading...
Date
Authors
Τζαμτζής, Ιωάννης
Tzamtzis, Ioannis
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Φιλοσοφική Σχολή. Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας
Abstract
Type
Type of the conference item
Journal type
peer-reviewed
Educational material type
Conference Name
Journal name
Δωδώνη: Τεύχος Πρώτο: επιστημονική επετηρίδα του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων; Τόμ. 48 (2021)
Book name
Book series
Book edition
Alternative title / Subtitle
Ius Augurum et Comitia dans Ciceron, De Legibus, 2.21 et 31-32
Όπου το Τυχαίο χάνει τη Θέση του: Ius Augurum και Comitia στον Κικέρωνα, De Legibus, 2.21 ΚΑΙ 31-32* (Τίτλος περίληψης)
Ιστορία = History
Όπου το Τυχαίο χάνει τη Θέση του: Ius Augurum και Comitia στον Κικέρωνα, De Legibus, 2.21 ΚΑΙ 31-32* (Τίτλος περίληψης)
Ιστορία = History
Description
Στο δεύτερο βιβλίο «Περί Νόμων» (De legibus, 2.21), ο Κικέρων ορίζει: «σε όποιον εκτελεί πολεμικό έργο (rem duelli) ή έργο που σχετίζεται με τον λαό (rem popularem) να του γνωστοποιείται ο οιωνός και εκείνος να τον υπακούει [...] οτιδήποτε ο οιωνοσκόπος χαρακτηρίσει ανόσιο, λανθασμένο ή βδελυγματικό να είναι άκυρο και άνευ αποτελέσματος και όποιος δεν υπακούσει να υπέχει κεφαλική ευθύνη (capital esto: να διακινδυνεύει ποινή θα νάτου)». Πρόκειται για έντονη υπενθύμιση του παραδοσιακού ρωμαϊκού κα νόνα ο οποίος υπάγει τις εργασίες των συνελεύσεων του λαού στην υποχρέωση του άρχοντα που έχει το ius agendi cum populo («δικαίωμα να δρα με τον λαό») να απευθυνθεί στους augures (: κρατικούς οιωνοσκόπους) για να λάβουν, αυτοί οι τελευταίοι, τα auspicia Populi Romani (: οιωνούς) εκείνα που θα επιτρέψουν την απρόσκοπτη σύγκληση του populus και διενέργεια
της ψηφοφορίας. Θέτοντας ως στόχο τη διάγνωση της θεϊκής διάθεσης, θετικής ή αρνητικής, έναντι του σκοπούμενου ενεργήματος, η οιωνοσκοπία υπακούει σε μια λογική πρόληψης που επιχειρεί να αποφύγει τη συνοφρύωση του Δία ή να τη σεβαστεί, παύοντας άμεσα τη δραστηριότητα εκείνη η οποία την προκαλεί. Όλα τούτα εκφράζονται με τις τελετουργικές λέξεις και πράξεις των augures. O ritus εξορθολογίζει, ούτως ειπείν, την πίστη σ’ ένα αόρατο σύμπαν μέσω της λεπτομεριακότατης τυποποίησης της επαφής μ’ αυτό,
πάνω στην πεποίθηση ότι το τυχαίο δεν είναι παρά ψευδαίσθηση, σε κάποιες περιπτώσεις: πίσω του κρύβεται μια βούληση υπέρτερη από την ανθρώπινη, η οποία και ελέγχει τη ροή των πραγμάτων.
«Spectio» ήταν ο όρος ο οποίος δήλωνε την παρατήρηση του ουρανού
από τον magistratus ο οποίος ασκούσε το δικαίωμά του να λάβει τα auspicia. Οι όροι για την ανακοίνωση των μη ευνοϊκών οιωνών ήσαν «nuntiatio», όταν προερχόταν από τον οιωνοσκόπο, και «obnuntiatio», όταν ανέφερε τη διαπίστωσή του έτερος magistratus. Με δεδομένο ότι πλείστες όσες δραστηριότητες στο δημόσιο βίο των Ρωμαίων είχαν ανάγκη της pax deorum, η αντίθεση του θείου στη διενέργεια της όποιας θεσμικής πράξης επέσυρε ακυρότητα αυτής της τελευταίας. Η πτήση ενός πτηνού από λανθασμένη κατεύθυνση, ο κεραυνός που ανακύπτει σε στιγμή όπου δεν πρέπει, η αιφνίδια καταιγίδα, η κρίση επιληψίας ενός πολίτη κατά τη διάρκεια ψ ηφ οφ ορίας. ·
όλα όσα σήμερα δύνανται να χρεωθούν στην τύχη, οι Ρωμαίοι τα εκλάμβαναν, ή τα είχαν καταστήσει, θεϊκά αποτρεπτικά σημεία.
Πάνω σ’ αυτό το υπόβαθρο, η εντονότατη πολιτική διαπάλη της ύ
στερης Respublica κατέστησε φλέγον το ζήτημα της κατάχρησης των οιωνών: έπρεπε να γίνεται σεβαστός ο οινωσκοπικός χαρακτηρισμός ως αντίθε του σημείου για κάθε τυχαίο καιρικό φαινόμενο ή περίεργο πέταγμα πουλιού; Ο τελευταίος π.Χ. αιώνας παρέχει ικανό αριθμό περιπτώσεων όπου νομοθετήματα ακυρώθηκαν με συγκλητικά δόγματα με το αιτιολογικό ότι είχαν ψηφισθεί «με τη βία και παρά τους αντίθετους οιωνούς» («per vim et
contra auspicia lata»). Από την άλλη πλευρά, η lex Clodia του 58 π.Χ. αναθεώρησε ριζικά τους κανόνες που ρύθμιζαν την obnuntiatio επισύροντας την μήνιν του Κικέρωνα. Έτσι, ο Αρπινάτης προτείνει τις δικές του σχετικές ρήτρες στο De legibus: την, ανήκουσα στο δεύτερο βιβλίο, πραγματεία περί ius augurum ακολουθούν, στο τρίτο βιβλίο του πονήματός του, οι διατάξεις σχετικά με την απαγόρευση της βίας (vis in populo) και την προληπτική αποτροπή της -μ ε συνημμένη την υπενθύμιση της οφειλόμενης υπακοής στον κρατικό οιωνοσκόπο (3.11 και 42-43).
Description
Keywords
Κικέρων, Μάρκος Τύλλιος, Κικέρωνας Περί Νόμων (Βιβλίο 2ο), Οιωνοί, Τυχαίο, Ψευδαίσθηση, Θεϊκά σημεία, Ρωμαΐοι
Subject classification
Cicero, Marcus Tullius. De legibus, Cicero, Marcus Tullius--Κριτική και Ερμηνεία, Ρητορική, Αρχαία
Citation
Link
Language
fr
Publishing department/division
Advisor name
Examining committee
General Description / Additional Comments
σ. [41]-57
Κείμενο στα γαλλικά με περίληψη στα ελληνικά
"Στον Αθανάσιο Δημητρούκα"--παρέχεται από τον συγγραφέα
Κείμενο στα γαλλικά με περίληψη στα ελληνικά
"Στον Αθανάσιο Δημητρούκα"--παρέχεται από τον συγγραφέα
Institution and School/Department of submitter
Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Βιβλιοθήκη και Κέντρο Πληροφόρησης
Table of contents
Sponsor
Bibliographic citation
Βιβλιογραφία: σ. 52-57
Περιλαμβάνει βιβλιογραφικές παραπομπές
Περιλαμβάνει βιβλιογραφικές παραπομπές
Name(s) of contributor(s)
Number of Pages
Course details
Collections
Endorsement
Review
Supplemented By
Referenced By
Creative Commons license
Except where otherwised noted, this item's license is described as Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 United States