Παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση. Η περίπτωση κρίσης δημοσίου χρέους της Ελλάδας.
Φόρτωση...
Αρχεία
Ημερομηνία
Συγγραφείς
Χαρμπής, Παναγιώτης
Τίτλος Εφημερίδας
Περιοδικό ISSN
Τίτλος τόμου
Εκδότης
Τ.Ε.Ι. Ηπείρου, Σχολή Διοίκησης και Οικονομίας, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής
Περίληψη
Τύπος
Είδος δημοσίευσης σε συνέδριο
Είδος περιοδικού
Είδος εκπαιδευτικού υλικού
Όνομα συνεδρίου
Όνομα περιοδικού
Όνομα βιβλίου
Σειρά βιβλίου
Έκδοση βιβλίου
Συμπληρωματικός/δευτερεύων τίτλος
Περιγραφή
Από το 1929 έως το 2007 πέρασαν 78 χρόνια και η ίδια σκηνή ήρθε στο φως ξανά από κάθε άλλο παρά μακρινό παρελθόν. Μια ακόμη οικονομική κρίση ανεξέλεγκτων πλέον διαστάσεων ήρθε να μας χτυπήσει ξανά την πόρτα της διεθνούς οικονομικής κλίμακας στα μέσα του 2007. Πληθώρα λανθασμένων οικονομικών χειρισμών και εξελίξεων στην παγκόσμια οικονομία με πρωτοστατούσα την αμερικανική κατά τις δεκαετίες 1990-2000 οδήγησαν στην σε πολλούς οικονομικούς κύκλους αναμενόμενη χρηματοοικονομική κρίση των Η.Π.Α του 2007-08, η οποία επεκτάθηκε σαν ντόμινο στη συνέχεια σε πραγματική οικονομική κρίση στις λοιπές ανεπτυγμένες χώρες.
Αναφορικά, η κρίση του 2008 δεν είχε όρια, δεν περιορίστηκε σε κάποια γεωγραφική περιοχή, σε μια συγκεκριμένη κοινωνική τάξη, σε έναν επιμέρους τομέα της οικονομίας· ήταν εν ολίγοις μαζική. Η χρηματοπιστωτική κρίση εκδηλώθηκε μετά «το σπάσιμο της φούσκας» που είχε δημιουργηθεί στην αγορά κατοικιών και παράλληλα στεγαστικών δανείων μεγάλης μόχλευσης και χαμηλής πιστοληπτικής διαβάθμισης στις Ηνωμένες Πολιτείες. Στην συνέχεια, ακολούθησαν οι αγορές που διαπραγματεύονταν προϊόντα τιτλοποιήσεων στεγαστικών δανείων. Αργότερα ακολούθησαν φούσκες σε αγορές πιο σύνθετων προϊόντων όπως τα CDOs και CDSs.
Η κορύφωση ήρθε τον φθινόπωρο του 2008 με τη πτώχευση της Lehman Brothers και την κατάρρευση μεγάλων τραπεζικών και ασφαλιστικών οργανισμών. Μαζί με το σπάσιμο των φουσκών εξαφανιστήκαν 40τρις δολάρια από τα χρηματιστήρια της γης. Στις ΗΠΑ μόνο η μεσαία τάξη απώλεσε, εμπιστευόμενη παραδοσιακά τα χρηματιστήρια, 14τρις δολάρια μόλις σε μερικές μέρες.
Αξίζει να σημειωθεί πως μεταξύ 2007-2008 η Παγκόσμια Οικονομία (World) απώλεσε ρυθμό ανάπτυξης ως προς το ΑΕΠ -2,66%(4,86% - 2,2%), οι Προηγμένες Οικονομίες (advanced countries) -2,48%(2,49% - 0,01%) και η ΗΠΑ ως χώρα αφετηρίας της κρίσης 2,09%(1,78% - (-0,29%)). Φυσικά η έναρξη της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης είχε αντίκτυπο και στα ποσοστά ανεργίας εργατικού δυναμικού, όπου παγκοσμίως σημειώθηκε αύξηση +0,3%(5,4% - 5,7%), ενώ ταυτοχρόνως είχαμε αύξηση +1,16%(4,62% - 5,78%) στις ΗΠΑ.
Μια κρίση δίχως όρια και σύνορα ήταν θέμα χρόνου να χτυπήσει και την Γηραιά Ήπειρο που ήταν άρρηκτα συνδεδεμένη με την αγορά τοξικών ομολόγων στεγαστικών δανείων (CDSs, CDOs).
Η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση άρχισε να επηρεάζει αρνητικά και την ελληνική οικονομία, ιδίως από τον Οκτώβριο του 2008 και μετά, οπότε η κρίση επιδεινώθηκε δραματικά προκαλώντας σημαντική εξασθένιση της οικονομίας. Όταν το 2008 ξεκινούσε η παγκόσμια ύφεση, η ελληνική οικονομία χαρακτηριζόταν από υψηλό δημόσιο χρέος (117,43%), μεγάλο εμπορικό έλλειμα, αγκυλωμένες βιομηχανίες, υπερτροφικό δημόσιο τομέα, εκτεταμένη διαφθορά, υψηλά ποσοστά φοροδιαφυγής – φοροαποφυγής, ανισοκατανομή φορολογικών βαρών, υπερτιμημένο νόμισμα, προσδοκίες ανόδου του βιοτικού επιπέδου και μια συμμετοχή στην ζώνη του Ευρώ που βασιζόταν σε ανακριβή στοιχεία.
Η επεκτατική δημοσιονομική πολιτική που για δεκαετίες ακολούθησε η ελληνική οικονομία διόγκωνε συνεχώς το δημόσιο χρέος και τα ελλείματα. Η ένταξη της Ελλάδας «στον σκληρό πυρήνα του Ευρώ» μπορεί εύκολα να χαρακτηριστεί καταστροφική – δολοφονική. Πραγματικά σημεία σύγκλισης με την συνθήκη του Μάαστριχτ δεν υπήρξαν ποτέ, μόνο «μαγειρεμένα νούμερα» και δημιουργική λογιστική (SWAP). Αυτό ήταν το εναρκτήριο λάκτισμα της καταστροφής, διότι πλέον η χώρα είχε πρόσβαση σε ένα ισχυρό νόμισμα, με το οποίο μπορούσε να δανείζεται εν όψει Ολυμπιακών Αγώνων και όχι μόνο με ξέφρενους ρυθμούς, υπερδιπλασιάζοντας έτσι το ήδη τεράστιο δημοσιονομικό κενό.
Αξιός αναφοράς είναι ο ρυθμός ανάπτυξης (μεταβολής ΑΕΠ), όπου μεταξύ 2000-2007 μειώθηκε κατά -0,85% (4,23% - 3,38%) ενώ με την έξαρση της κρίσης το 2008 άγγιξε το -0,44%, συνεχίζοντας τα επόμενα χρόνια πτωτική πορεία. Το έλλειμμα μεταξύ 2000-08 αυξήθηκε κατά +6,11% ενώ το δημόσιο χρέος +6,21% για την ίδια περίοδο. Επίσης αξιόλογο είναι το γεγονός ότι από το 2008 μας ανήκει η 2η θέση παγκοσμίως στις χώρες του ΟΟΣΑ ως προς το υψηλότερο χρέος, ενώ την 1η θέση καταλαμβάνει η Ιαπωνία.
Οι εξελίξεις του 2008 έδειχναν αδιαμφισβήτητα ότι η οικονομία επρόκειτο να οδηγηθεί σε επιδείνωση, γεγονός που επιβεβαιώθηκε δραματικά το 2009. Η «χαριστική βολή» ήρθε με την αναθεώρηση – αποκάλυψη των ήδη γνωστών έως τότε δημοσιονομικών στοιχείων. Η ισχύουσα κατάσταση έθεσε δυο μείζονα ζητήματα, πρώτον, ως προς την φερεγγυότητα της ελληνικής στατιστικής υπηρεσίας για την αξιοπιστία των στατιστικών δεδομένων που κατέγραφε και δεύτερον, με τα πλέον αναθεωρημένα στοιχεία, τα οποία διαμόρφωναν το Έλλειμμα του 2008 από -3,7% σε -10,2% και 2009 από -6% σε -15,2%, τα οποία καθιστούσαν το Δημόσιο Χρέος της χώρας μη βιώσιμο (2009: 126,7% του ΑΕΠ). Έτσι, δεδομένων των παραπάνω στοιχείων, η χώρα τέθηκε σε διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος, συνεχούς επιτήρησης με απόφαση του ECOFIN και υποβάθμισης της πιστοληπτικής ικανότητας της από την Standard & Poor’s και Fitch από Α- σε ΒΒΒ+ και η Moody’s από Α1 σε Α2.
Δεδομένης της κατάστασης στις αρχές του 2010, ελήφθησαν δημοσιονομικά μέτρα με σκοπό την «Προστασία της Εθνικής Οικονομίας» τα οποία είχαν χαρακτήρα αύξησης των εσοδών και μείωσης των δαπανών. Φυσικά το έλλειμα διογκώθηκε περαιτέρω στο 15,9% του ΑΕΠ για το 1ο τετράμηνο του 2010, οδηγώντας έτσι την Ελλάδα σε στήριξη από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), όπου από κοινού συγκροτήσαν μηχανισμό στήριξης της χώρας, με σκοπό την χρηματοδότηση του τρέχοντος δημοσιονομικού ελλείματος υπό την μορφή δανείου.
Στις 3 Μαΐου 2010 έγινε η σύναψη του 1ου Συνημμένου Μνημονίου της χώρας, απαρτιζόμενο από τρία μέρη:
1. ΜΟΧΠ - Μνημόνιο Οικονομικής Χρηματοπιστωτικής Πολιτικής
2. ΣΠΟΠ – Μνημόνιο Συνεννόησης στις Συγκεκριμένες Προϋποθέσεις Οικονομικής Πολιτικής
3. ΤΜΣ – Τεχνικό Μνημόνιο Συνεννόησης
και μέσω του οποίου η χώρα αιτούνταν δάνειο συνολικού ύψους 110 δις €.
Φέτος συμπληρώθηκαν 6 χρόνια από την 23η Απρίλιου του 2010, την ημέρα που ανακοινώθηκε η υπαγωγή της χώρας στον νεότευκτο Μηχανισμό Διάσωσης και το μόνο που έχει αλλάξει είναι πως το Μνημόνιο από 1 έγιναν 3 και το δημόσιο χρέος συνεχώς αυξάνεται, από 146,2% το 2010 σε 181,2% το 2015. Η Ελλάδα ήταν η πρώτη χώρα που εισήχθη στην εντατική των μνημονίων. Πιθανότατα θα είναι η τελευταία που θα πάρει εξιτήριο - χωρίς αναγκαστικά να έχει θεραπευθεί.
Η κρίση χρέους που βρίσκεται παγιδευμένη η Ελλάδα εδώ και πέντε χρόνια, δεν προήλθε από μια μοιραία εξέλιξη των πραγμάτων, ώστε να είναι αδύνατον πλέον να αντιμετωπιστεί. Γεννήθηκε και φούντωσε μέσα σε συγκεκριμένες συνθήκες, ενώ ταυτόχρονα συνέτρεξαν τέσσερις συγκεκριμένοι παράγοντες: υπερβολική δημόσια σπατάλη, υπερβολικό εξωτερικό έλλειμα, υπερβολική αναβλητικότητα και υπερβολική ύφεση.
Σήμερα, η χώρα υφίσταται μια πολλαπλή δοκιμασία, από την ανεργία και το κλείσιμο επιχειρήσεων.
Περιγραφή
Λέξεις-κλειδιά
Οικονομική κρίση, Subprime crisis, Μνημόνια
Θεματική κατηγορία
Διαχείριση κρίσεων, Χρηματοοικονομικές κρίσεις -- Ελλάδα -- 21ος αιώνας, Δημοσιονομική πολιτική -- Ελλάδα
Παραπομπή
Σύνδεσμος
Γλώσσα
el
Εκδίδον τμήμα/τομέας
Τ.Ε.Ι. Ηπείρου, Σχολή Διοίκησης και Οικονομίας, Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής
Όνομα επιβλέποντος
Ναξάκης, Χαρίλαος
Εξεταστική επιτροπή
Γενική Περιγραφή / Σχόλια
Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής FIN -- Α/Α 0346
Ίδρυμα και Σχολή/Τμήμα του υποβάλλοντος
Τ.Ε.Ι. Ηπείρου
Πίνακας περιεχομένων
Χορηγός
Βιβλιογραφική αναφορά
Χαρμπής, Π., 2017. Παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση. Η περίπτωση κρίσης δημοσίου χρέους της Ελλάδας. Πτυχιακή εργασία. Πρέβεζα. Τ.Ε.Ι. Ηπείρου. Σχολή Διοίκησης και Οικονομίας. Τμήμα Λογιστικής & Χρηματοοικονομικής.
Ονόματα συντελεστών
Αριθμός σελίδων
123
Λεπτομέρειες μαθήματος
item.page.endorsement
item.page.review
item.page.supplemented
item.page.referenced
Άδεια Creative Commons
Άδεια χρήσης της εγγραφής: Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 3.0 Ελλάδα