Το Καρναβάλι στην Άρτα και το Γαϊτανάκι της Γραμμενίτσας. Το έθιμο στο χώρο και το χρόνο
Φόρτωση...
Ημερομηνία
Συγγραφείς
Σαπλαούρα, Θεοδοσία
Τίτλος Εφημερίδας
Περιοδικό ISSN
Τίτλος τόμου
Εκδότης
Τ.Ε.Ι. Ηπείρου, Σχολή Καλλιτεχνικών Σπουδών, Τμήμα Λαϊκής & Παραδοσιακής Μουσικής
Περίληψη
Τύπος
Είδος δημοσίευσης σε συνέδριο
Είδος περιοδικού
Είδος εκπαιδευτικού υλικού
Όνομα συνεδρίου
Όνομα περιοδικού
Όνομα βιβλίου
Σειρά βιβλίου
Έκδοση βιβλίου
Συμπληρωματικός/δευτερεύων τίτλος
Περιγραφή
Το θέμα της εργασίας είναι «το Καρναβάλι στην Άρτα και το Γαϊτανάκι της Γραμμενίτσας, το έθιμο στο χώρο και το χρόνο». Πέραν του ενδιαφέροντος, επομένως, για το έθιμο αυτό καθ΄ εαυτό στη σύγχρονή του μορφή, έγινε προσπάθεια να εξεταστεί και σε ένα ευρύτερο πλαίσιο, χρονικό-ιστορικό (ετυμολογία, καταγωγή, παλαιότερες μορφές), «εθιμικό» (η θέση και η σχέση με τις υπόλοιπες καρναβαλικές εκδηλώσεις), αλλά και γεωγραφικό (το καρναβάλι στην Άρτα). Η προσέγγιση αυτή δεν έγινε σε ξεχωριστά κεφάλαια αλλά διατρέχει το μεγαλύτερο μέρος της εργασίας μέχρι το τελευταίο μέρος της, όπου αυτή επικεντρώνεται στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του εθίμου σήμερα και στον συγκεκριμένο τόπο.
Ο τόπος αυτός είναι το χωριό Γραμμενίτσα στο νομό Άρτας. Η Γραμμενίτσα ανήκει διοικητικά στο Δήμο Άρτας και βρίσκεται πέντε (5) χιλιόμετρα βόρεια της πόλης της Άρτας σε υψόμετρο πενήντα (50) μέτρων. Έχει 1200 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2001.2
Η εργασία διαρθρώνεται σε τρία κεφάλαια. Στο πρώτο κεφάλαιο προσεγγίζονται οι έννοιες και η επιστημονική ορολογία και ορισμοί που έχουν δημιουργηθεί για αυτές μέσα από την γενική βιβλιογραφία που αφορά στα ζητήματα αυτά. Γίνεται προσπάθεια, δηλαδή, να περιγραφούν και όσο είναι δυνατόν να εξηγηθούν, πάντα βασιζόμενοι στις απόψεις αξιόπιστων επιστημόνων, θέματα που αφορούν το «έθιμο», τις πολιτιστικές ταυτότητες, το ρόλο των συμμετεχόντων (προσωπικά ή συλλογικά).
Από τη γενική αυτή θεώρηση προχωρούμε σταδιακά στο δεύτερο κεφάλαιο, στην πιο συγκεκριμένη προσέγγιση που αφορά στο καρναβάλι (και εδώ από τη γενική θεώρηση του καρναβαλιού στην πιο ειδική του καρναβαλιού στην περιοχή της Άρτας), εξετάζοντας τόσο την ιστορική-ετυμολογική προέλευση όσο και την πραγμάτωση του εθίμου στις παλιότερες εποχές. Σε ένα δεύτερο μέρος του ίδιου κεφαλαίου εξετάζεται με ανάλογο τρόπο το Γαϊτανάκι. Περιγράφεται, με βάση τις υπάρχουσες πηγές και βιβλιογραφία, η καταγωγή, ο τρόπος και τόπος εκτέλεσης, οι συμμετέχοντες, η θέση και σχέση του με το γενικότερο πλαίσιο του καρναβαλιού, η πορεία του στο χρόνο με αναφορά στα σημαντικότερα σημεία καμπής ή ανόδου του.
Στο τρίτο κεφάλαιο παρουσιάζεται το έθιμο με τη σημερινή του μορφή. Η οπτική γωνία είναι πολλαπλή καθώς δίνεται τόσο η εικόνα που έχει κάποιος ως παρατηρητής-κοινό, όσο και μέσα από τη στενότερη παρακολούθηση των δρώμενων και των συμμετεχόντων με την ιδιότητα του «ερευνητή» αλλά επιπλέον και μέσα από τη ματιά του συμμετέχοντα, καθώς η γράφουσα κατάγεται από το συγκεκριμένο χωριό και συμμετείχε περιοδικά στην τέλεση του εθίμου ως μέλος του πολιτιστικού συλλόγου που τα τελευταία χρόνια έχει αναλάβει την πραγμάτωση του συνόλου των δρώμενων της αποκριάς και κυρίως το Γαϊτανάκι. Θα πρέπει ωστόσο να σημειωθεί ότι όσον αφορά τη συμμετοχή καταβλήθηκε κάθε προσπάθεια ώστε να μην επηρεάσει το όλο εγχείρημα, ιδιαίτερα στο επίπεδο της μεθοδολογίας, και να περιοριστεί σε ότι χρήσιμο προσέφερε η εμπειρική και ΄΄εκ των έσω΄΄ προσέγγιση.
Ακολουθεί μια ανακεφαλαίωση των σημαντικότερων στοιχείων της εργασίας με έμφαση στη σημερινή μορφή του εθίμου και τις διαφορές με το παρελθόν και τι αυτό σηματοδοτεί τόσο για το έθιμο όσο και για τους ανθρώπους που συμμετέχουν.
Στο παράρτημα παρατίθενται συνεντεύξεις, φωτογραφίες και απομαγνητοφωνημένο υλικό.
Περιγραφή
Λέξεις-κλειδιά
Καρναβάλι, Γαϊτανάκι, Γραμμενίτσα, Έθιμα
Θεματική κατηγορία
Καρναβάλι -- Ελλάδα -- Άρτα, Άρτα -- Ήθη και έθιμα
Παραπομπή
Σύνδεσμος
Γλώσσα
el
Εκδίδον τμήμα/τομέας
Τ.Ε.Ι. Ηπείρου, Σχολή Καλλιτεχνικών Σπουδών, Τμήμα Λαϊκής & Παραδοσιακής Μουσικής
Όνομα επιβλέποντος
Ρόμπου - Λεβίδη, Μαρίκα
Εξεταστική επιτροπή
Γενική Περιγραφή / Σχόλια
Ίδρυμα και Σχολή/Τμήμα του υποβάλλοντος
Τ.Ε.Ι. Ηπείρου
Πίνακας περιεχομένων
Χορηγός
Βιβλιογραφική αναφορά
Ονόματα συντελεστών
Αριθμός σελίδων
77
Λεπτομέρειες μαθήματος
item.page.endorsement
item.page.review
item.page.supplemented
item.page.referenced
Άδεια Creative Commons
Άδεια χρήσης της εγγραφής: Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 3.0 Ελλάδα