Προφορικότητα και εγγραμματοσύνη στην ερμηνεία εκκλησιαστικών μελών. Η περίπτωση των ερμηνειών των Θρασύβουλου Στανίτσα και π. Διονυσίου Φιρφιρή στον πρώτο στίχο του οκτάηχου Θεοτόκε Παρθένε του Πέτρου Μπερεκέτη

Φόρτωση...
Μικρογραφία εικόνας

Ημερομηνία

Συγγραφείς

Τερζής, Γεώργιος

Τίτλος Εφημερίδας

Περιοδικό ISSN

Τίτλος τόμου

Εκδότης

Τ.Ε.Ι. Ηπείρου, Σχολή Καλλιτεχνικών Σπουδών, Τμήμα Λαϊκής & Παραδοσιακής Μουσικής

Περίληψη

Τύπος

Είδος δημοσίευσης σε συνέδριο

Είδος περιοδικού

Είδος εκπαιδευτικού υλικού

Όνομα συνεδρίου

Όνομα περιοδικού

Όνομα βιβλίου

Σειρά βιβλίου

Έκδοση βιβλίου

Συμπληρωματικός/δευτερεύων τίτλος

Περιγραφή

Στην παρούσα πτυχιακή εργασία εξετάζουμε τη διάσωση και διάδοση του οκτάηχου Θεοτόκε Παρθένε στο χρόνο μέσω της γραπτής και της προφορικής μουσικής παράδοσης. Η διάσωση αρχικά πραγματοποιείται από τις μεταγραφές των Γρηγορίου Πρωτοψάλτου και Χουρμούζιου Χαρτοφύλακος, μετά την εδραίωση της νέας αναλυτικής μεθόδου και, στη συνέχεια, από τις εκδοτικές προσπάθειες και τις ερμηνευτικές παρακαταθήκες μεγάλων μορφών της βυζαντινής μουσικής (μνημονεύω μόνο τη σειρά «Μνημεία Εκκλησιαστικής Μουσικής» του Μανόλη Χατζηγιακουμή, από την οποία προέρχεται το υλικό της παρουσίας εργασίας). Ιδιαιτέρως μέσω της προφορικής μουσικής παράδοσης, η διάδοση από τις δυο μεγάλες ''σχολές'', την Αγιορείτικη και την Πατριαρχική. Εκπρόσωποι αυτών των σχολών είναι ο π. Διονύσιος Φιρφιρής και ο Θρασύβουλος Στανίτσας τους οποίους επέλεξα επειδή συγκρίνοντάς τους έρχονται στην επιφάνεια στοιχεία που δεν αφορούν μόνο τη λειτουργικότητα και το τυπικό αλλά κατά βάση την προσωπική ερμηνευτική απόδοση του μουσικού κειμένου, στηριγμένη πάντοτε στην ενέργεια χαρακτήρων που έχει ο καθένας αφομοιώσει και διατηρήσει στα πλαίσια της δικής του παράδοσης. Η μελοποίηση του ποιητικού κειμένου ανήκει στον Πέτρο Μπερεκέτη τον Γλυκύ (ακμή 1680 -1710). Από την όλη σύνθεση (το δίχορο οκτάηχο «Θεοτόκε Παρθένε»), σχολιάζουμε στην παρούσα εργασία τον πρώτο πόδα χωρίς το κράτημα. Η εργασία είναι χωρισμένη σε τρία κεφάλαια. Το πρώτο κεφάλαιο είναι χωρισμένο σε δύο υποκεφάλαια, με το 1.1 να αναφέρει, στοιχεία βιογραφικής φύσεως με επιμέρους ενότητες που αφορούν τα πρόσωπα ξεχωριστά και το 1.2 στοιχεία τυπικού και λειτουργικής χρήσης του Θεοτόκε Παρθένε. Το δεύτερο κεφάλαιο είναι χωρισμένο σε τέσσερα υποκεφάλαια. Το 2.1 αναφέρεται στη μαθητεία, ως βασική ανάγκη για την κατάρτιση ενός μουσικού, το 2.2 στη χρήση και εξέλιξη της σημειογραφίας στην εκκλησιαστική μουσική, το 2.3 στην αγιορείτικη προφορική μουσική παράδοση και το 2.4, στην πατριαρχική μουσική παράδοση. Το τρίτο κεφάλαιο χωρίζεται σε τέσσερις ενότητες και μικροενότητες. Το 3.1 περιέχει στοιχεία επισήμανσης κατά τη γραπτή απόδοση μιας μουσικής σύνθεσης, το 3.2 στοιχεία από τη σύγκριση της μεταγραφής του Γρηγορίου Πρωτοψάλτου με το Χουρμούζιο Χαρτοφύλακα, το 3.3 παρατηρήσεις ως προς την ερμηνεία του μουσικού κειμένου (όπου περιέχονται πιο συγκεκριμένα στοιχεία για την ερμηνεία του Θρασύβουλου Στανίτσα και του π. Διονύσιο Φιρφιρή), το 3.4 περιέχει στοιχεία που προκύπτουν από τις ηχογραφήσεις (Στανίτσα - Φιρφιρή) και την καταγραφή τους στη βυζαντινή παρασημαντική, ενώ το 3.5 δείχνει την απόδοση των καταγραφών από ευρωπαϊκή ματιά. Το τέταρτο κεφάλαιο περιλαμβάνει συμπεράσματα.

Περιγραφή

Λέξεις-κλειδιά

Μπερεκέτης Πέτρος, Στανίτσας Θρασύβουλος, Φιρφιρής Διονυσίος, Οκτάηχος Θεοτόκε Παρθένε, Αγιορείτικη μουσική παράδοση, Πατριαρχική μουσική παράδοση

Θεματική κατηγορία

Εκκλησιαστική μουσική, Μουσική, Βυζαντινή

Παραπομπή

Σύνδεσμος

Γλώσσα

el

Εκδίδον τμήμα/τομέας

Τ.Ε.Ι. Ηπείρου, Σχολή Καλλιτεχνικών Σπουδών, Τμήμα Λαϊκής & Παραδοσιακής Μουσικής

Όνομα επιβλέποντος

Σκούλιος, Μάρκος

Εξεταστική επιτροπή

Γενική Περιγραφή / Σχόλια

Ίδρυμα και Σχολή/Τμήμα του υποβάλλοντος

Τ.Ε.Ι. Ηπείρου

Πίνακας περιεχομένων

Χορηγός

Βιβλιογραφική αναφορά

Ονόματα συντελεστών

Αριθμός σελίδων

79

Λεπτομέρειες μαθήματος

item.page.endorsement

item.page.review

item.page.supplemented

item.page.referenced