Από την ατομική στην κοινωνική διάσταση της θρησκείας
Φόρτωση...
Ημερομηνία
Συγγραφείς
Λώλη, Παναγιώτα
Τίτλος Εφημερίδας
Περιοδικό ISSN
Τίτλος τόμου
Εκδότης
Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Φιλοσοφική Σχολή. Τμήμα Φιλοσοφίας
Περίληψη
Τύπος
Είδος δημοσίευσης σε συνέδριο
Είδος περιοδικού
Είδος εκπαιδευτικού υλικού
Όνομα συνεδρίου
Όνομα περιοδικού
Όνομα βιβλίου
Σειρά βιβλίου
Έκδοση βιβλίου
Συμπληρωματικός/δευτερεύων τίτλος
η νεότερη φιλοσοφική προβληματική
the modern philosophical questioning
the modern philosophical questioning
Περιγραφή
Η θρησκεία είναι το πιο γενικό και παγκόσμιο φαινόμενο που απασχολεί την ανθρωπότητα. Μπορεί θρησκεία να είναι η κοιτίδα της ηθικής ωστόσο δεν είναι η μόνη πηγή έμπνευσης. Η ηθική ως νοηματοδότηση του κόσμου δε θεσπίζεται από το Θεό, το αν είσαι ηθικός δεν σημαίνει ότι είσαι θρησκευόμενος. Η θρησκευτική πίστη αφορά τον εσωτερικό κόσμο του ατόμου και τη λύτρωση της ψυχής του, είναι δε η οδός για έναν αληθινό και ευχάριστο βίο όπως ισχυρίζονται οι θεολόγοι. Η πορεία αυτή θα επιτευχθεί μέσω των τριών σταδίων, – αισθητικό, ηθικό, θρησκευτικό – κάθε στάδιο παρουσιάζει μια ανοδική κλιμάκωση προς το θείο. Η μετάβαση από το ένα στάδιο στο άλλο θα συμβεί μέσω του θρησκευτικού άλματος. Βέβαια ο Θεός δεν αλλάζει τη ζωή των ανθρώπων αν αυτοί δεν προσπαθήσουν να αλλάξουν τον εαυτό τους Η πίστη και η λογική αν και συνυπάρχουν στην ανθρώπινη ύπαρξη ωστόσο είναι δύο τελείως διαφορετικά πράγματα. Η θρησκευτική πίστη δεν συμπορεύεται με τη λογική, καθώς την αδρανοποιεί και την επικαλύπτει, έτσι ανίσχυρη η λογική δεν μπορεί να δει και να αποδεχτεί μια νέα πεποίθηση. Οι έννοιες καλό και κακό δεν αναφέρονται στον κόσμο, αλλά στο ίδιο το υποκείμενο, διότι ο κόσμος δεν είναι από μόνος του καλός ή κακός, αλλά το κάθε υποκείμενο δίνει τον προσδιορισμό σε κάθε τι. Εντός της κοινωνίας η θρησκευτική εξουσία είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την πολιτική εξουσία, έτσι η θρησκεία εγαλειοποιείται από την πολιτική εξουσία, για να αποκομίσει οφέλη και η θρησκεία χρησιμοποιεί την πολιτική εξουσία, για να αυξήσει τη δύναμή και το κύρος της. Η θρησκεία και η πολιτική εξουσία είναι δύο διακριτά πεδία, ωστόσο πολλές φορές το ένα παρεμβαίνει στο άλλο δημιουργώντας κοινωνική αναταραχή. Για την αποφυγή των εντάσεων η διάκριση κράτους εκκλησίας είναι ωφέλιμη και για τα δύο μέρη: ως προς το κράτος αναδεικνύει τον κοσμικό πολιτισμό και τον πολιτικό φιλελευθερισμό, ως προς τις θρησκείες η αποχή από την κρατική εξουσία τις προστατεύει από τη φθορά. Από τη μελέτη των τριών μονοθεϊστικών θρησκειών (χριστιανισμός ιουδαϊσμός και Ισλάμ) παρατηρείται πως και οι τρείς πηγάζουν και αναπτύσσονται σε πατριαρχικές κοινωνίες με αυξημένα δικαιώματα των ανδρών και μειωμένα των γυναικών. Αυτό ίσχυε τόσο στο εσωτερικό των θρησκειών όσο και στις κοινωνίες που επηρέαζαν, καθώς ο άνθρωπος δεν είναι μόνο ένα βιολογικό ον, αλλά και ένα ον κοινωνικά κατασκευασμένο. Οι επιρροές που ασκούνται πάνω του, η αλληλεπίδραση που υπάρχει με το συγκεκριμένο περιβάλλον τον διαμορφώνει. Εκτός του ότι η θρησκεία δεν μπόρεσε να θεμελιώσει ένα δίκαιο κοινωνικοπολιτικό σύστημα, επιδείνωσε και τις σχέσεις μεταξύ άνδρα και γυναίκας, καθώς έδωσε όλα τα προνόμια στον άνδρα. Η θρησκεία σε ατομικό επίπεδο είναι μια ανθρώπινη ανάγκη, που μπορεί να βοηθήσει στις δύσκολες καταστάσεις, όπως να προσφέρει παρηγορία, στήριξη, εμψύχωση, διέξοδο και ψυχική ανάταση. Αν και όλες οι θρησκείες υποστηρίζουν τα ανθρώπινα ιδανικά όπως αγάπη, αλληλεγγύη, ως κοινωνικός θεσμός λειτουργεί, όπως ένας εξουσιαστικός φορέας, αναιρώντας και καταπατώντας πολλά ιδανικά. Δημιουργεί και ενισχύει ταξικές αλλά κυρίως έμφυλες ανισότητες. Επιπλέον, στηρίζει και ενδυναμώνει μια πατριαρχική κοινωνία, δίνοντας έτσι όλα τα προνόμια στους άνδρες, με σκοπό να κυριαρχήσουν στο πολιτικό και οικογενειακό βίο. Είναι γνωστό ότι τα θρησκευτικά δόγματα μέσω του θεσμικού πλαισίου τους επέβαλλαν αυτές τις μισογυνικές πρακτικές, ωστόσο συνέβαλλαν καθοριστικά και οι κοινωνικοπολιτισμικές συνθήκες. Στο Ισλάμ ο περιορισμός της γυναίκας στο γυναικωνίτη (πουρντάχ) παραμένει μέχρι σήμερα, όπως και η επιβολή της μαντήλας η οποία είναι ενδεικτικό σύμβολο της ανισότητας. Η θέση της γυναίκας καθορίζεται από το κοράνι και το νόμο της Σαρία. Για τους δυτικούς σήμερα το σύμβολο της μαντήλας είναι το πιο ενδεικτικό για την γυναικεία υποταγή στον ισλαμικό κόσμο. Το ζήτημα της μαντήλας δεν είναι μόνο ένα ισλαμικό ζήτημα αλλά ένα ζήτημα που αφορά και τη δύση και κυρίως την Ευρώπη. Η απαγόρευσή της από το ευρωπαϊκό δικαστήριο πυροδότησε τις εντάσεις και κλιμάκωσε τις αντιδράσεις. Στην ουσία για να υπάρχει θρησκευτική ελευθερία προϋποθέτει μία πολιτική κοινωνία, η οποία να είναι ανεκτική και ανοιχτή στις πολλαπλές διαφορετικές πεποιθήσεις και θρησκευτικά δόγματα, ώστε να αποφεύγονται οι συγκρούσεις, σε μια κοινωνία όπου ο καθένας θα μπορεί να απολαύσει την ελευθερία του. Αυτό σημαίνει πως, για να υπάρχει αρμονική συμβίωση μεταξύ διαφορετικών θρησκευτικών και πολιτισμικών ομάδων επιβάλλεται να υπάρχει ανοχή στις προτιμήσεις του άλλου. Όταν το άτομο εκφράζει ελεύθερα τις προσωπικές, ορθολογικά δομημένες ιδέες του, αυτό είναι κάτι που πηγάζει από την ίδια τη φύση ενός δημοκρατικού κράτους. Οι καιροί αλλάζουν, ο κόσμος εξελίσσεται, οι παραδόσεις αλλοιώνονται, η ανθρώπινη ύπαρξη όμως παραμένει στη θέση της και μέσα από τα υπαρξιακά διλλήματα που αναδύονται, αγωνίζεται και αγωνιά για την ύπαρξή της. Εν κατακλείδι η θρησκεία είναι ένα αμφίσημο γεγονός, διότι είναι ταυτόχρονα ενοποιητική και διαχωριστική δύναμη Μπορεί να προσφέρει πνευματική ανύψωση και από την άλλη μπορεί να οδηγήσει στο σκοταδισμό.
Religion is the most general and universal phenomenon that concerns humanity. Religion can be the cradle of morality, however, it is not the only source of inspiration. Ethics as meaning of the world is not established by God, being moral does not mean you are religious. Religious belief is about the inner world of the individual and its redemption of his soul, and it is the way to a true and pleasant life as the theologians claim. This path will be reached through the three stages, – aesthetic, moral, religious – each stage shows an upward scaling towards the divine. The transition from one stage to another will happen through the religious leap. Of course, God does not change people's lives if they do not try to change themselves. Faith and reason although coexist in human existence they are two completely different things. Religious faith does not go hand in hand with logic, as it inerts it and superimposes it, so logic becomes powerless to see and accept a new belief. The concepts of good and bad do not refer to the world, but to the subject itself, because the world is not in itself good or bad, but each subject gives determination to everything. Within society religious authority is inextricably linked to political power, so religion is glorified by politics power to reap benefits and religion uses political power, to increase its power and prestige. Religion and political power are two distinct fields, however many times one interferes with the other creating social unrest. To avoid of tensions the church-state distinction is beneficial for both parties: as for the state it highlights secular culture and political liberalism, as far as religions are concerned abstinence from state power protects them from decay. From the study of the three monotheists religions (Christianity, Judaism and Islam) it is observed that all three originate and they develop in patriarchal societies with increased rights of men and reduced rights of women. This was true both within religions and within the societies they influenced, as man is not only a biological being, but also a socially constructed being. The influences exerted on the person, the interaction with the specific environment forms the person. Religion not only could not establish a right socio-political system but also worsened the relations between man and woman, as it gave all the privileges to man. Religion on an individual level is a human need which can help in difficult situations, such as offering comfort, support, encouragement, outlet and mental elevation. Although all religions support human ideals such as love, solidarity, religion as a social institution works like an authoritative body, negating and trampling many ideals. It creates and reinforces class inequalities but mainly gender inequalities. In addition, it supports and empowers a patriarchal society, thus giving all privileges to men, with the aim of dominating political and family life. It is known that religious doctrines through the institutional framework imposed these misogynistic practices on them, however they contributed decisively and sociocultural conditions. In Islam, the restriction of women to women’s quarters (purdah) remains to this day, as does the imposition of the hijab which is indicative symbol of inequality. The position of women is determined by the Koran and Sharia law. To westerners today the symbol of the hijab is the most indicative of female subjugation in the Islamic world. The hijab issue is not only an Islamic issue but an issue which also concerns the West and especially Europe. Its ban by the European court ignited the tensions and escalated the reactions. In essence, in order religious freedom to exist a political society is required which is tolerant and open to multiples different beliefs and religious doctrines, so as to avoid conflicts, in a society where everyone will be able to enjoy their freedom. This means that, in order for there to be a harmonious coexistence between different cultural, religious groups must be tolerant of each other’s preferences. When the person expresses freely his personal, rationally structured ideas, this is something that springs from the nature of a democratic state. Times change, the world evolves, traditions change, human existence however remains in its place and through the existential dilemmas that emerge it struggles and anguishes for its existence. In conclusion, religion is an ambiguous fact, because it is both a unifying and separating force. It can offer spiritual elevation and on the other hand it can lead to obscurity.
Religion is the most general and universal phenomenon that concerns humanity. Religion can be the cradle of morality, however, it is not the only source of inspiration. Ethics as meaning of the world is not established by God, being moral does not mean you are religious. Religious belief is about the inner world of the individual and its redemption of his soul, and it is the way to a true and pleasant life as the theologians claim. This path will be reached through the three stages, – aesthetic, moral, religious – each stage shows an upward scaling towards the divine. The transition from one stage to another will happen through the religious leap. Of course, God does not change people's lives if they do not try to change themselves. Faith and reason although coexist in human existence they are two completely different things. Religious faith does not go hand in hand with logic, as it inerts it and superimposes it, so logic becomes powerless to see and accept a new belief. The concepts of good and bad do not refer to the world, but to the subject itself, because the world is not in itself good or bad, but each subject gives determination to everything. Within society religious authority is inextricably linked to political power, so religion is glorified by politics power to reap benefits and religion uses political power, to increase its power and prestige. Religion and political power are two distinct fields, however many times one interferes with the other creating social unrest. To avoid of tensions the church-state distinction is beneficial for both parties: as for the state it highlights secular culture and political liberalism, as far as religions are concerned abstinence from state power protects them from decay. From the study of the three monotheists religions (Christianity, Judaism and Islam) it is observed that all three originate and they develop in patriarchal societies with increased rights of men and reduced rights of women. This was true both within religions and within the societies they influenced, as man is not only a biological being, but also a socially constructed being. The influences exerted on the person, the interaction with the specific environment forms the person. Religion not only could not establish a right socio-political system but also worsened the relations between man and woman, as it gave all the privileges to man. Religion on an individual level is a human need which can help in difficult situations, such as offering comfort, support, encouragement, outlet and mental elevation. Although all religions support human ideals such as love, solidarity, religion as a social institution works like an authoritative body, negating and trampling many ideals. It creates and reinforces class inequalities but mainly gender inequalities. In addition, it supports and empowers a patriarchal society, thus giving all privileges to men, with the aim of dominating political and family life. It is known that religious doctrines through the institutional framework imposed these misogynistic practices on them, however they contributed decisively and sociocultural conditions. In Islam, the restriction of women to women’s quarters (purdah) remains to this day, as does the imposition of the hijab which is indicative symbol of inequality. The position of women is determined by the Koran and Sharia law. To westerners today the symbol of the hijab is the most indicative of female subjugation in the Islamic world. The hijab issue is not only an Islamic issue but an issue which also concerns the West and especially Europe. Its ban by the European court ignited the tensions and escalated the reactions. In essence, in order religious freedom to exist a political society is required which is tolerant and open to multiples different beliefs and religious doctrines, so as to avoid conflicts, in a society where everyone will be able to enjoy their freedom. This means that, in order for there to be a harmonious coexistence between different cultural, religious groups must be tolerant of each other’s preferences. When the person expresses freely his personal, rationally structured ideas, this is something that springs from the nature of a democratic state. Times change, the world evolves, traditions change, human existence however remains in its place and through the existential dilemmas that emerge it struggles and anguishes for its existence. In conclusion, religion is an ambiguous fact, because it is both a unifying and separating force. It can offer spiritual elevation and on the other hand it can lead to obscurity.
Περιγραφή
Λέξεις-κλειδιά
Θρησκεία, Κοινωνία, Άνθρωπος, Ανισότητα, Religion, Society, Person, Inequality
Θεματική κατηγορία
Θρησκεία
Παραπομπή
Σύνδεσμος
Γλώσσα
el
Εκδίδον τμήμα/τομέας
Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Φιλοσοφική Σχολή. Τμήμα Φιλοσοφίας
Όνομα επιβλέποντος
Σακελλαριάδης, Αθανάσιος
Εξεταστική επιτροπή
Σακελλαριάδης, Αθανάσιος
Λεοντσίνη, Ελένη
Ράντης, Κωνσταντίνος
Λεοντσίνη, Ελένη
Ράντης, Κωνσταντίνος
Γενική Περιγραφή / Σχόλια
Ίδρυμα και Σχολή/Τμήμα του υποβάλλοντος
Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Φιλοσοφική Σχολή
Πίνακας περιεχομένων
Χορηγός
Βιβλιογραφική αναφορά
Ονόματα συντελεστών
Αριθμός σελίδων
131 σ.
Λεπτομέρειες μαθήματος
item.page.endorsement
item.page.review
item.page.supplemented
item.page.referenced
Άδεια Creative Commons
Άδεια χρήσης της εγγραφής: Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 United States